Page 124 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

tác phẩm miêu tả cuộc sống tỉ mỉ nhất và v.v... về
những điểm náy phương Tây cũng không vượt được,
về điêu khắc, hội họa cũng có xu hướng tỉa tót cầu
kỳ quá mức.

Điều đáng chú ý lâ sự lựa chọn. Việt Nam chỉ
lựa chọn cái hợp với cơ chế làng xã và một triều
đình trung bình không xa hoa, cầu kỳ. Dù cho văn
hóa Việt Nam mộc mạc, không hoành tráng nhưng
tôi yêu nó hơn vì nó gắn bó với ham muốn hạnh
phúc của người lao động, nó phục vụ người lao động.
Nhìn Vạn Lý Trường Thành, cố cung, Di hòa viên,
tôi chạnh nghĩ đến hàng triệu người dân lao động
làm việc khổ sai chỉ để cho một tầng lớp hưởng.
Còn nhừng nhà của họ thì thấp, bé, chật hẹp.

Trung Quốc cũng như Việt Nam đều gặp nạn
môi trường bị phá hoại. Tôi nhớ anh Nguyễn Tuân
viết bài "Tình rửng" có nói đến nạn phá rửng, nhưng
rồi bị phê phán. Nạn phá rừng có phải lá hiện thực
không? Neu không phải là hiện thực tại sao ngày
nay nó làm cho môi trường Việt Nam bị phá hoại
đến như vậy? Lụt ở miền Nam, miền Bắc đe dọa
chúng ta hơn trước. Trung Quốc nổi tiếng về thái
độ của văn hóa đối với thiên nhiên. Người ta yêu
cây, yêu đá, yêu núi, yêu nước. Nhưng đó là chuyện
ngáy xưa. Hiện nay, nó cũng bị hút vào cái xu hướng
phá hoại môi trường vì kinh tế trước mắt. Khi trở
về, tôi đi táu, cốt để nhìn cho được con sông Trường
Giang, còn gọi là Dương Tử Giang, nhìn màu biếc
của nó mà trong mơ tôi cũng bị ám ảnh. Nhưng khi
tàu chạy qua Trường Giang, nhìn xuống, tôi ứa nước

126