Page 168 - AllbertEstens

có Rosenfeld, học trò và ngưòi cùng làm việc với Bohr trong

nhiều năm, người biện hộ chính cho quan điểm bổ sung của

Bohr trong một thời gian dài.

Cơ sở của cách giải thích Copenhagen là quan điểm về

tín h bo sung (complementarity) được Bohr đưa ra lần đầu tiên

tại Hội nghị Como (Ý) kỷ niệm 100 năm ngày sinh Volta giữa

tháng Chín năm 1927 trong báo cáo "Cơ sở triết học của lý

thuyết ỉượng tử', sau đó trình bày lại tại Hội nghị Solvay lần

thứ năm cuối tháng Mười cùng năm; trong Hội nghị sau có sự

tham dự của Einstein và ở đây đã nổ ra cuộc tranh luận nổi

tiếng giữa ông và Einstein kéo dài trong hơn hai thập kỷ.

Để tìm hiểu vấn đề tinh tế này, trước hết chúng ta hãy

nghe Bohr thuật lại báo cáo tại Como trong bài viết của ông

trong tập sách kỷ niệm ngày sinh thứ 70 của Einstein năm 1949

như sau [15]:

"Tôi chủ trương một quan niệm được gọi một cách thuận

tiện là "tính bổ sung", nó bao quát các đặc tính riêng lẻ của các

hiện tượng lượng tử, đồng thời làm rõ các khía cạnh riêng của

vấn đề quan sát trong lĩnh vực kinh nghiệm này. Do mục đích

này, điều quyết định là thừa nhận rằng, dù các hiện tượng có

vượt ra xa ngoài phạm vi của sự giải thích vật lý cổ điển đến thê

nào đi chăng nữa, thì tất cả các chứng cớ được xem xét cũng

phải được biểu thị theo các từ cổ điển [chúng tôi in đậm -

Đ.M.L.]. Lập luận chỉ đơn giản là từ "thí nghiệm" mà chúng ta

dùng để chỉ một tình trạng ở đó chúng ta có thể nói với người

khác cái mà chúng ta đã làm và cái mà chúng ta đã học được và,

do đó, cách bố trí thí nghiệm và các kết quả quan sát phải được

biểu thị theo ngôn ngữ không mơ hồ sử dụng một cách thích hợp

các thuật ngữ của vật lý học cổ điển.

Điểm quyết định này, đã trở thành chủ đề chính trong các

cuộc thảo luận [giữa tôi và Einstein] sẽ trình bày dưới đày, là

166