Page 166 - AllbertEstens

Leon Rosenfeld đã kể lại những diễn biến đã dẫn đến

khám phá của Heisenberg trong đó có đoạn nói về ảnh hưỏng

của Einstein đên suy nghĩ của Heisenberg như sau [14]:

9
"Heisenberg đã kể vói chúng ta trong cuốn sách tuyệt vời

của ông Der Teil und das Ganze [Physics and Beyond - Vật lý và

bên ngoài vật lý] rằng khi ông đang cân nhắc về vấn đề đó

[nguồn gốc của nhũng hạn chế của vật lý học cổ điển], ông đã

nhớ lại một nhận xét của Einstein về ông khi ông trình bày với

Heisenberg các ý tưởng của ông về việc chỉ sử dụng các đại

lượng quan sát được. Einstein đã nói: "Những đại lượng nào là

quan sát được thì không thể là sự lựa chọn của chúng ta, mà

phải là đã cho, phải được chỉ ra cho chúng ta bởi lý thúyết". Đó

là một nhận xét rất uyên thâm mà Einstein có lẽ phải nhố từ

đó. Dù nó có thể là như thế nào, nó đã hết sức có kết quả trong

trường hợp đặc biệt này và nó đã đưa Heisenberg tới chỗ khám

phá ra các hệ thức bất định".

Công trình về hệ thức bất định của Heisenberg mang tên

"Vể nội dung trực quan của động học và cơ học lượng tử ' đã xuất

hiện vào tháng Ba năm 1927 trên tạp chí "Zeitschrift fur

Physik". Trong công trình này Heisenberg đã chỉ ra rằng độ bất

định (sai số) khi xác định xung lượng, Apx, và độ bất định khi

xác định vị trí, Ax, của hạt, ngay cả khi có một sự bố trí thí

nghiệm tối ưu, bị giới hạn bởi hệ thức:

Apx Ax ~ h.

(Ngoài ra, còn có các hệ thức tương tự đối vối các tọa độ y,

z và các thành phần xung lượng P y , Pz).

Như Heisenberg đã giải thích, "vị trí được biết càng chính

xác thì xung lượng được xác định càng kém chính xác, và đảo

lại".

%

Hệ thức trên hàm chứa trong nguyên lý b ất định được

164