Page 90 - Xã Hội Việt Nam Thế Kỷ XVII

Tơ lụa sản xuất rất nhiều ở Đàng Ngoài. Người Hòa Lan,
hễ đâu có lợi cũng lần mò đến, mỗi năm đến đây buôn rất
nhiều tải sang Nhật, khác với hồi trước họ phải sang tận Ba
Tư, Bengale và Trung Hoa. Bây giờ họ vẫn còn sang tất cả các

nơi trên để buôn tơ lụa nhưng họ tải về Hòa Lan.

... Đường án thì họ lấy ở mía; họ không biết lọc cho
trắng; đem đóng thành bánh nửa cân, bữa nào họ cũng dùng
nhiều vì tin rằng đường giúp cho sự tiêu hóa.

... Người Đàng Ngoài biết giữ trứng gà và vịt lâu được
hai, ba năm không hỏng; họ đem muối trứng: họ đem ngâm
muối vào một cái chậu lớn; muối tan thi họ bỏ thử một quả
trứng vào nước, nếu trứng chìm thì chưa đủ muối; khi nào
trứng nổi thì nước muối mới vừa; họ đem ngào gio vào nước
muối và khi nào gio với nước thành một chất vừa lỏng thì
dùng chất ấy bọc quả trứng vào giữa rồi lấy lá bọc ra ngoài.

Trứng muối như vậy để được hai ba năm.
Bên Ấn Độ, đem xếp trứng vào những chiếc thùng gỗ
ngoài sơn kín rồi đem đổ đầy dâu vào thì trứng cũng để được

lâu. Trứng ngâm dầu hay muối mặn đem đi bể thì tiện lắm và
được nhiều, nhưng trứng muối tiện hơn vì không cần đem
muối theo và khi thổi cơm không cần tra thêm muối vào. Chỉ
cấn luộc trứng mặn cho chín rồi mỗi miếng cơm chỉ một tí
trứng cũng đủ mặn.

Nền thương mại của xứ Đàng Ngoài

Những nguồn lợi lớn là tơ lụa bán cho dân Hòa Lan và

dân các nước khác và gỗ trầm hương.

Trong tập du ký vê' Ấn Độ tôi đã nói về tính chất gỗ này:
thứ tốt và mỡ có thể bán một nghìn đồng một cân; thứ xấu

91