Page 86 - Xã Hội Việt Nam Thế Kỷ XVII

và nhiều hàng hóa bán rẻ hơn mọi nơi, trong việc buôn bán
người ta còn trọng sự tín thực. Thám hỏi xong rồi nó sửa
soạn một chiếc thuyền và nhờ chiếc này các lộ trình của nó
đều may mắn cả.

Bao giờ nó cũng mang theo trong người nó một số tiền
khá lớn và bao giờ nó cũng có sẵn ít nhiều đổ vật nho nhỏ
lạ mắt để làm quà cho Quốc vương và các vị Đình thần (vì
ở các xứ Đông phương, không nên đi tay không vào bệ kiến

các vua chúa hay ra mắt các đại thần bao giờ). Nhờ vậy nó
được tiếp đãi tử tế khi nó mới bước chân đến đất này; viên
quan Thương chính nó lên chào đầu tiên và được nó tặng
một chiếc đồng hổ có quả nặng (hor loge à poids), một đôi
súng tay và hai bức tranh mỹ nữ, lên báo tin nó đến cho đức
vua. Ngài truyền lệnh cho nó vào triều kiến. Tại triều, nó
làm cho mọi người ngạc nhiên sao lại có một người đi khỏi
quê hương xa thế, mà lại nói tiếng Mã Lai giỏi như thế. Đức
vua tiếp đón nó rất ân cần và vui lòng thu nhận những phẩm
vật nó dâng tặng: một thanh gươm có chuôi, cán bằng vàng
nạm ngọc hồng và ngọc bích, lưỡi rộng hai ngón tay, chỉ mài
sắc một bên như kiếm gươm bản xứ; một đôi súng có bịt
bạc; một yên ngựa kiểu Ba Tư thêu chỉ vàng chỉ bạc có dây

cương; một chiếc cung có tên và ống đựng; sáu bức tranh mỹ
nữ cùng kiểu với những chiếc nó đã cho viên quan Thương
chính, những phẩm vật này làm đẹp lòng đức vua lắm. Ngài
rút gươm ra khỏi bao để ngắm nghía cho kỹ; một hoàng tử
cũng cẩm thử xem có vừa tay không rồi đứng vào thế sắp
chém địch thủ một nhát; hoàng tử đứng rất đẹp nhưng theo
lối bên này, nên em tôi có xin phép đức vua chỉ cho ông hoàng
hiểu cách đánh gươm ở bên Pháp. Đức vua rất vui thích (vì
nếu độc giả cho phép tôi nói rõ về em tôi, thì tôi xin nói thêm
rằng thân hình nó rất đẹp, rất cân đối và trong các phòng đấu

kiếm nó không thua ai bao giờ và hồi niên thiếu nó có theo
học các trường dạy đấu kiếm và nó đã không phí thì giờ).

87