Page 82 - Xã Hội Việt Nam Thế Kỷ XVII

để dâng một vị chúa có oai quyến to và công đức lớn. Tôi vui

lòng nhường lại tòa lẩu này nếu ba vị kia không phản đối”. Thế
tử và các vương đệ liền ra cửa đông đài này, cho tuyên đọc lời
ca trước: người ở trong cửa đông cũng trả lời như người cửa
bắc; các vương tử sang cửa nam rồi sang cửa tây đến đâu cũng
hỏi và cũng được trả lời như trên. Hai bên đã ổn thỏa vê' giá,
viên quan trẻ liền hô: “Thành và cung thuộc quyền chúa sử
dụng”. Tức thời các nơi đểu tới bắn một loạt súng lớn và súng
nhỏ, dân gian đểu hò reo chào mừng tần chúa. Xong rồi tân
chúa liền ngự vào cung mới vẫn có đủ các quan tùy giá theo
thứ tự và những nghi tiết kể trên.

Được công nhận là chúa tể đô thị mới rồi thì khi đến cửa
lớn đại cung ngài được người ta rước vào tế thất là cho sẽ cử
hành tang lễ. Ngài đến quỳ giữa, hai bên có hai quan chủ lễ,
nghe đọc bài văn tế kể lại sự nghiệp và công danh của tiên
vương. Mọi người đứng yên, im phăng phắc, mắt và tay không
đưa đẩy nhúc nhích, không dám (đằng hắng) khạc nhổ. lần

chúa, các vương tử, các quan đều vận y phục như hôm rước
linh cữu tiên vương ra bến quỳ nghe đọc xong bài văn tế. Xong
rỗi ngài đưa mắt đầy lệ, nhìn gian điện ngài tặng tiên vương.

Vua Lê vì địa vị là vua chính danh, không thể thân đến
dự lễ được, có cử một quan đại thần (le grand chancelier)
đến thay, ông này thay vua dự vào đủ các lễ, lúc nào cũng
đứng hàng trên và đi trước cả tân chúa.

Tây Vương và các vương đệ theo đủ mọi lệ đối với tiên
vương giữa những tiếng kèn tiếng trống, tiếng chiêng và
tiếng địch đinh tai nhức óc, các thân thích của nhà chúa có
chức tước vào số bốn nghìn lại có thêm sáu trăm viên quan
khác đểu phủ phục hành lễ như các vương tử.

Cụ linh mục trưởng xứ đạo ta ở đây cũng đi chân đất đội
mũ đen, mặc áo đen theo liến sau các ngài, quỳ gối lễ, làm
đẹp lòng tân chúa lắm.

83