Page 43 - Xã Hội Việt Nam Thế Kỷ XVII

quế Tích Lan. Nhưng quế nam đắt hơn và rất được người
Nhật chuộng dùng. Những người này thường nói giá Chúa
Nguyễn gửi sang Nhật bán thanh quế nặng 30 livers ngài giữ
trong cung thì sẽ có nhiều người đem vàng cân đánh đổi.

Quế đắt thế nên có nhiều người đi kiếm. Nhưng vua cấm
ngặt ai không có phép thì không được bóc mà có phép cũng
phải chở qua cung vua, Quế thơm nhưng (muốn lấy quế)
phải xông vào rừng sâu đầy thú ác, nước độc khí thiêng. Thú
dữ còn có bề chống giữ để phòng; chớ nước độc khí thiêng
dù có đem thuốc giải trừ rất hay, không chết ở dưới chân cây,
về đến quê nhà cũng ốm liệt giường liệt chiếu.

Rừng còn có cọp, gấu, lang, hươu, hoẵng, thỏ, lợn lòi, voi,
khỉ và ít nhiều tê giác. Sừng tê giác rất được chuộng dùng ở

Ấn Độ và các nước lân bang Trung Hoa. Sừng tê dùng để giải
độc nên ai có của cũng cố tích trữ được một cái (?) ở trong
nhà nhất là tại các miển này, các dân thường có ác tục là bỏ
thuốc độc hại lẫn nhau. Cũng có kẻ nói quả quyết rằng nếu
giẫm phải gai chỉ cần đem tán một ít sừng tê thành bột hòa
vào với nước rồi dùng nước ấy rửa chỗ đau, thì không làm
nhức buốt gì, cái gai cứ tự nhiên lòi ra rất dễ dàng và chẳng
đau đớn. Các vị quan Tàu chức cao và lắm của lúc thết tiệc
các bạn thân, chỉ rót rUỢu vào chén làm bằng sừng tê để tỏ ra

rằng họ sang, để khỏi sợ say vì sừng tê có tính chất giải độc.

Cũng như ở nơi khác, dân Nam muốn thử xem sừng tê
có tốt hay không, đem treo thanh kiếm bằng một sợi dây rổi
cầm sừng tê để gần kiếm; nếu tay chuyển sừng đi mà kiếm
quay theo thì sừng tốt, nếu kiếm đứng yên thì sừng không
có giá trị gì cả. Cũng có kẻ không thử thế, chỉ xem nếu trong
giữa sừng có vân vàng mọc tỏa ra đến khắp ngoài rìa thì cho
là sừng tốt. Nếu sừng vừa có vân vừa làm quay được thanh
kiếm thì họ sẵn lòng bỏ ra mấy trăm đồng vàng mà chuốc...

Người Đông Kinh, hơn người Trung Hoa còn biết dùng sừng

44