Page 17 - Xã Hội Việt Nam Thế Kỷ XVII

Quân lính và tướng tá

Đức vua đã ban thành thị cho các tướng tá để đền công vê'
những nỗi vất vả của họ, thì ngài cũng cấp vài nơi cho những
lúih xuất sắc để họ có lương án và để thưởng lòng anh dũng
của họ: có khác là ngài thường cấp nhiều nơi cho một viên

tướng mà chỉ cấp một nơi cho nhiều tên lính; thành thử một
thị trấn không to tát gì nhiều khi cũng nuôi đủ binh lính cả
một chiếc chiến thuyền; ở nơi đã cấp cho mình, bọn lính có
quyền thu thuế dân vẫn nộp cho nhà vua.

Còn như đối với hạng lính không được trọng đãi như thế
thì thường thường, các tướng thay mặt vua trả lương cho họ;
một phẩn cũng vì những khoản chi phí ấy và để nuôi một số
lính, nên vua mới cấp cho những viên tướng nhiều thị trấn
để lấy thuế. Bởi vậy nên khi không có chiến tranh hay không

phải luyện tập, lính ăn lương của tướng hoàn toàn để tướng
sai khiến bắt hầu hạ mình làm công việc phu phen hay làm
mọi việc công ích, như đóng thuyền, hàn thuyền, xây sửa cầu
cống và những việc tương tự như thế, thành thử chả lúc nào
họ nhàn rỗi và không có việc làm.

Những tướng tá lưu trú ở kinh sáng nào cũng phải vào
hẩu vua và dự vào buổi chầu ngài thiết ở cung để cho dân
chúng có nguyện vọng gì thì dâng lên; khi đi chầu tướng nào
cũng có một ít bộ hạ đi dàn trước, có thứ tự, có khí giới và

mặc áo choàng màu tím thẫm; khi về, lính lại hộ vệ đến tận
nhà. Được phục dịch tướng như thế là một việc vinh dự,
quân cắt phiên nhau mà làm.

Khi vua ra ngoài điện hoặc để dạo chơi về thừa lâu^^^ tại
vùng thôn quê, hoặc để thử chiến thuyền mới sai đóng, hoặc

(1) Ihừa lâu: là những tòa nhà (hành cung) giống như những dịch trạm được
dựng lên trên đường vua đi vi hành để nghỉ ngơi.

18