Page 174 - Vũ Trụ Và Hoa Sen

Tôi nghiên cứu gì: Khoa học ờ mọi trạng thái của nó

Phương pháp khoa học

Dù không đồng ý với chủ nghĩa tương đối văn hóa
cực đoan của các nhà hậu hiện đại, nhưng tôi cũng thừa
nhận rằng, nhà khoa học không thể quan sát tự nhiên
một cách hoàn toàn khách quan, có một sự tương tác liên
tục giữa thế giới bên ngoài và chủ quan của anh ta, chứa
đầy các klìái niệm, hình mẫu và lí thuyết đã lĩnh hội được
trong suốt quá trình được đào tạo về chuyên môn. Ngay
cả những nhà khoa học khách quan nhất củng có các
"định kiến". Sử gia khoa học người Mỹ Thomas Kuhn đã
gọi chúng là "các mô thức". Thuật ngữ này chỉ một cách
nhìn, một quan điểm mà đa số các nhà khoa học nhất trí
trong một lĩnh vực khoa học nào đó tại một thời điểm nhất
định. Tồn tại một sự đồng thuận chung về các hiện tượng
quan trọng nhất đang nghiên cứu và về sự giải thích các
hiện tượng đó. Các mô thức này thậm chí còn là động lực
của tiến trình khoa học. Không có quan điểm định trước,
thiếu vắng hoàn toàn mô thức thì làm sao tôi có thể lựa
chọn, trong vô số các thông tin mà tự nhiên gửi tới cho tôi,
những thông tin mang nhiều ý nghĩa nhất và có khả năng
cao làm phát lộ các định luật và nguyên lí mới? Việc chọn
lọc thực tại, lựa chọn các hiện tượng để tập trung các nỗ lực
là một bước cơ bản của phương pháp klioa học. Các nhà
khoa học vĩ đại nhất là những người biết sử dụng tốt nhất
nghệ thuật này để tập trung vào cái chính và loại bỏ những
cái kliông đáng kể.

179