Page 169 - Vũ Trụ Và Hoa Sen

vũ TRỤ VÀ HOA SEN

nhiều phụ nữ tham gia làm khoa học từ khắp nơi trên thế
giới, đặc biệt là châu Á. Thế nhưng, hai lí thuyết trụ cột của
vật lí hiện đại - cơ học lượng tử và thuyết tương đối - được
xây dựng từ đầu chỉ bởi những người đàn ông da trắng
châu Âu, không có tiến triển gì nhiều. Cái thay đổi đó là
cách chúng ta xem xét phạm vi ứng dụng của hai lí thuyết
đó và cách mcà chúng ta diễn giải chúng. Chẳng hạn, từ đầu
thế kỉ 20, chúng ta biết rằng thuyết hấp dẫn của Newton,
theo đó thời gian và không gian được coi là phổ quát, sẽ
không còn đúng nữa klứ ta di chuyển với vận tốc gần bằng
vận tốc ánh sáng. Trong trường hỢp đó, thuyết tương đối
hẹp sẽ thay thế; thời gian và klrông gian klìông còn là tuyệt
đối mà thay đổi theo vận tốc của người quan sát: so với
thời gian và klrông gian của một người đứng im, người di
chuyển với vận tốc rất nhanh sẽ thấy thời gian của mình
trôi chậm hơn và kliông gian bị co lại. Nhưng trong cuộc
sống đời thường, với các vận tốc rất nhỏ so với tốc độ ánh
sáng, thuyết của Newton vẫn hoàn toàn có thể được dùng
để mô tả thực tại.
Còn với cơ học lượng tử, không phải phạm vi ứng
dụng mà là các diễn giải triết học đã gây ra rất nhiều tranh
cãi, và có khả năng biến đổi. Chẳng hạn, do gắn bó với
quyết định luận, Einstein đã không thể chấp nhận việc mô

tả bằng xác suất thực tại nguyên tử và hạ nguyên tử do vật
lí lượng tử đưa ra. Thuyết này nói rằng vị trí của một hạt
vật chất, trước klai nó bị bắt bởi một thiết bị đo, chỉ có thể
được mò tả bằng một sóng xác suất, ông đã mất hàng năm

V 4