Page 167 - Vũ Trụ Và Hoa Sen

v ũ TRỤ VÀ HOA SEN

Một điều cũng rõ ràng rằng, trong sự giải thích các kết
quả khoa học mà tôi nhận được, tôi cũng không thể tránh
khỏi phải chịu ảnh hưởng của quá trình đào tạo: việc theo
học các thầy, trao đổi với các đồng nghiệp, đọc các công
trình được công bố trong các sách báo khoa học. Đó là bởi
vì một khi hoàn thành, các quan sát về thế giới bên ngoài
được thực hiện bằng kính thiên văn và các dụng cụ khác,
sẽ được phân tích và diễn giải dưới ánh sáng của thế giới
nội tại các khái niệm và các lí thuyết. Chẳng hạn, tôi sẽ
dùng thuyết tiến hóa của các ngôi sao hay thuyết về sự
hình thành của các thiên hà để hiếu các kết quả của mình.
Việc theo một lí thuyết này thay vì một lí thuyết khác cũng
không phải kliông có các định kiến. Nhà nghiên cứu có
thể bị ảnh hưởng bởi quan điểm của những người thầy
và các đồng nghiệp gần gũi (cái mà người ta gọi là một
"trường phái" khoa học), hay thậm chí bởi các hiện tượng
thời thượng. Mà trong khoa học cũng như trong bất cứ
lĩnh vực nào khác, luôn phải dè chừng với thời thượng.
Một lí thuyết lôi kéo được nhiều người đi theo vào một
thời điểm nào đó không hẳn là một lí thuyết đúng. Đa số
những người theo nó kliông phải vì sau khi đã nghiên cứu
tìm hiểu nó một cách có phê phán, mà chỉ theo nó do thói
xu thời và sức ì trí tuệ, hay thậm chí do lí thuyết đó được
bảo vệ bời một vài người dẫn đầu có tài hùng biện hoặc có
tầm ảnh hường.
Với tư cách là một người biết suy nghĩ, tôi không thể
quan sát thực tại một cách hoàn toàn kliách quan được. Tôi

172