Page 362 - Việt Sử Kỷ Yếu

VIỆC BANG GIAO VỚI XIÊM LA - Xiêm La là nước ở phía tây sông
Mê Công. Dân là giông người Thái sang ở đấy. Theo sử ta và sử
Trung Quốc, thì thoạt tiên gọi là nước Phù Nam. Thê kỷ thứ VI và
VII, đất Phù Nam chia làm hai: Nửa về đông có dân tộc khác, dân
Cơ Me (Khmer) đến lập ra nước Chân Lạp; nửa về tây thì người
Phù Nam ở, gọi là nước Xích Thổ. Thê kỷ XI, XII, nước Xích Thổ
lại chia ra làm hai: Một gọi là La Hộc, một nước gọi là Xiêm. Thòi
nhà Nguyên làm chủ Trung Quôc, hai nước ấy có sang công. Sau
nước La Hộc gồm được cả Xiêm, mới gọi là Xiêm La Hộc. Cuôi thế
kỷ XVI, nước này cầu phong hên Trung Quổc. Minh Thái Tổ phong
là nước Xiêm La. Ngày nay gọi là nước Thái Lan.
Nước Xiêm La trước nhỏ yếu, thường bị người Chân Lạp áp
chế, sau cường thịnh dẩn. Khoảng năm Vạn Lịch nhà Minh (1573
- 1620), Xiêm La đánh Chân Lạp, hùng bá cả phương ấy. Năm
1620 có sứ thần Xiêm La sang yết kiến vua Pháp Louis XIV.
Thòi bấy giờ, chúa Nguyễn còn đang khai sáng Phú Yên,
Khánh Hoà, nhưng vê sau lấy xong đất nước Champa, lại lấn sang
đất Chân Lạp. Người Xiêm La muôn ngăn trở để giữ đất Chân
Lạp làm của mình. Thế chúa Nguyễn mạnh hơn nên phải chịu đế
chúa Nguyễn bảo hộ Chân Lạp. Tuy vậy, thường hay dùng những
người chông đối vua Chân Lạp, giúp binh lực cho họ về làm loạn
trong nước. Nhiều khi quân chúa Nguyễn phải sang giúp vua
Chân Lạp đánh đánh đuổi quân Xiêm La. Cũng có khi quân Xiêm
La xâm phạm đất Hà Tiên. Năm 1715, Nặc Ong Thâm đem quân
Xiêm La sang cướp phá, tổng binh Mạc cửu phải bỏ thành chạy.
Quân ta và quân Xiêm La giao chiến nhiều lần, hai bên
không thông sứ với nhau. Đến năm 1750 mới có việc Vũ vương
Nguyễn Phúc Khoát sai quan đem thư sang trách nước Xiêm La
dong túng kẻ nghịch thần làm loạn Chân Lạp.
Năm 1755, Xiêm La sai sứ sang xin đừng đánh thuế những
thuyền nước ấy sang buôn bán. Chúa Nguyễn đáp thư lại rằng
thuế ây là quôc lệ đã đặt ra, không thể bỏ đi được.
Năm 1767, Diên Điện sang đánh Xiêm La, bắt quốc vương và
con cùng mấy vạn người đem về. Người cháu vua là Chiêu Thuý chạy
sang Hà Tiên. Chức phi mã (Phya tức xã trưởng) đất Mang Tát là
Trịnh Quốc Anh, người Triều Châu, khởi binh tự lâp làm vua.
Trình Quôc Anh đòi vua Chân Lạp Nặc Tôn triều công. Nặc
Tôn không chịu. Người Xiêm La đưa Nặc Non về đánh Nặc Tôn,
nhưng không làm gì đưỢc, phải rút về.

362