Page 352 - Việt Sử Kỷ Yếu

Từ năm 1749, Hữu cầu thua quân luôn, không còn oanh liệt
như hồi trước nữa. sai người đem vàng về đút lót cho quan triều
Đỗ Thế Giai và nội Giám Nguyễn Phương Đĩnh đê xin hàng. Trịnh
Doanh thuận cho và phong là Hướng Nghĩa Hấu. Phạm Đình
Trọng cô thù Hữu cầu đã đào mả mẹ đem đố xuống sông, không
chịu, cứ đánh. “Tướng ngoài biên, dẫu có mệnh vua cũng có điều
không nên chịu”. Trịnh Doanh vẫn tin cấn Đình Trọng. Phạm
Đình Trọng chiêu mộ người các huyện Thanh Hà. Tứ Kỳ, Vĩnh
Lại, Thượng Nông, đặt làm 4 cơ, giao cho thủ hạ cai quán, cố tình
tiêu diệt cho hằng được đôl thủ. Hữu cầu đã xin vê hàng mà cứ
cướp phá các nơi huyện Thần Khê và Thanh Quan cùng với Hoàng
Công Chất Phạm Đình Trọng và Hoàng Ngũ Phúc đem đại binh
xuông đánh đuối.
Sang năm 1751, sau mấy trận thua luôn, Hoàng Công Chất
chạy vào Thanh Hoa, Hữu cầu chạy vào Nghệ An, hỢp đảng vối
Nguyễn Diên, bạn chiến đấu cũ dưới trướng Nguyễn Tuyến, ở
Hương Lẫm, huyện Nam Dương. Chắng hao lâu. Phạm Đình
Trọng lại đem quân vào vây đánh. Hữu cầu cùng một S(í hộ tướng
và binh sĩ vượt biển định trở về Hải Dương, chưa qua khỏi vùng
hiển Nghệ An, gặp bão phải bỏ thuyền lên bộ. (ịudn Trịnh đánh
đuổi theo, hắt được Hữu cầu ỏ núi Hoàng Mai, huyện (Ai.ỷnh Lưu,
đóng cũi đem về nộp chúa Trịnh Doanh. Nguyễn Hữu cầu và
Nguyễn Danh Phương đều phải chém ư Thăng Long, tháng 3 âl
năm 1751.
Dân các xã tống Đồ Sơn vẫn sùng bái Nguyễn Hữu cầu, lập
đền tôn thò. Các vua nhà Nguyễn sắc phong cầu làm phúc thần.
HOÀNG CÔNG CHẤT - Cùng với Nguyễn Tuyển. Nguyễn Cừ,
Hoàng Công Chất nôi dậy đánh phá ở đất Sơn Nam về hạt Khoái
Châu và Thiên Trường. Quân sĩ của Công Châ't giỏi thuỷ chiến, sở
trường lôl đánh du kích, chiến đấu linh hoạt, khi tan khi hỢp và
thường không xây dựng căn cứ cố định tại một nơi. (ịuân Trịnh
nhiều lần đến đánh, không dẹp nổi. Năm 1745. trấn thủ Sơn Nam
Hoàng Công Kỳ đem quân đàn áp hị mai phục bắt giết. Năm 1746,
quân Công Chất phôi hỢp với quân Nguyễn Hữu cầu. Bị Phạm
Đình Trọng và Hoàng Ngũ Phúc đánh thua dồn dập mấy trận.
Năm 1751, Công Chất chạy vào Thanh Hoa. Các doàn quân nổi
dậy ở đồng bằng lần lượt tan dã, Công Chất rút lên miền thượng
du, dựa vào miền núi hoạt động, tiến vào vùng Hưng Hoá. liên kêt
với thủ lĩnh người Thái tên là Thành. Nám 1761, Thành bị quân
352