Page 350 - Việt Sử Kỷ Yếu

quân tiến đánh Danh Phướng, đi vòng đường Thái Nguyên, đánh
phá đồn ưc Kỳ. Khi quân tiến lên đồn Hương Canh, bị trong đồn
bắn súng đạn ra như mưa, quan quân không tiên lên được. Trịnh
Doanh lấy gươm trao cho tướng Nguyễn Phan báo rằng: Đồn này
phá không được thì lấy quân pháp mà trị. Nguyễn Phan hộ quân
sĩ, bảo các thủ hạ: Việc binh có quân pháp. Nay là buôi các ngươi
cùng ta phái liều một trận sôhg chết đê báo đền ơn nước, cho khỏi
phụ tiếng râu mày. Thủ hạ háng hái xông pha, kbông ai lui, phá
đưỢc đồn Hương Canh. Danh Phương phái lui quân vê núi Ngọc
Hội cầm cự. Quân Trịnh tiến lên đánh đuổi, Nguyễn Phan sai thủ
hạ cầm đồ đoản binh tự tiện đi trước mà vào, đcỢÌ quân theo sau.
Quân Danh Phương cầm cự ác liệt, nhưng không nổi, bỏ chạy tan
cả. Danh Phương rút về núi Độc Tôn, huyện Tam Dvíơng, phá hết
đồn trại rồi bỏ trôn, đi đến xã Tịnh Luyện, huyện Lập Thạch thì bị
bắt. Trịnh Doanh khải hoàn về kinh đô đến làng Xuân Hy, huyện
Kim Anh gặp người của Phạm Đình Trọng giải Nguyễn Hữu cầu
đến, mở tiệc khao quân.
NGUYÊN HỬU CẦU - Nguyễn Hữu cầu tục gọi Quận He, người
xã Lôi Dương, huyện Thanh Hà, Hải Dương, từ năm 1740 tham
gia cuộc nối dậy, là bộ tướng xuất sắc và là con rê Nguyễn Cừ. Sau
khi Cừ thất bại, Hữu cẩu duy trì và phát triến lực híỢng ỏ vùng Hải
Dương. Trong các lãnh tụ quân nổi dậy chôhg họ Trịnh thê kỷ XVIII,
Hữu Cầu kiệt hiệt hơn cả.
Năm 1742, Hữu cầu chiếm giữ Đồ Sơn làm cán cứ, làm chủ
vùng bờ biển Vân Đồn và các hải đảo chung quanh, tự xưng là
Đông đạo tống quốc bảo dân đại tướng quân, ý nói mục đích dấy
quân là bảo vệ quyền lợi dân nghèo. Hữu cầu thường cướp của
nhà giàu, đón đánh thuyền buôn của phú thương, lấy của chia cho
dân nghèo đói, lưu vong theo về. Sô" lượng quân phát triến nhanh
chóng, mở rộng phạm vi hoạt động khắp vùng đông bắc.
Nàm 1743, thuỷ đạo đốc lĩnh Trịnh Bằng đến đánh Hữu cầu ở
vùng Kiến Thuỵ, bị thua chết trận, quân tan vỡ. Trịnh Doanh sai
Hoàng Công Kỳ, Trần cảnh, đem lực lượng lớn quân đội đi đàn áp.
Ban đầu, Hữu cầu thua, phải bỏ Đồ Sơn, nhưng sau sắp xếp lại
quân đội đánh thẳng vào doanh trại Công Kỳ ở Thanh Hà, vây hãm
Công Kỳ hàng tuần. Tin về kinh đô, Hoàng Ngũ Phúc kéo đại quân
đến giải vây, lại bị chặn lại ở vùng Ninh Giang, Vĩnh Bảo. Hoàng
Công Kỳ phải liều chết mở đường máu đem tàn quân rút về sông
Tranh, hội quân cùng với quân Hoàng Ngũ Phúc đe phan công.
350