Page 240 - Việt Sử Kỷ Yếu

mức mỗi hộ là hai đinh. Chỗ nào không phải là vệ sở mà là nơi
quan yếu thì cũng lập đồn luỹ, lấy dân binh canh giữ.
VIỆC TRẠM DỊCH - Từ thành Đông Quan đi các nơi, trên mọi
đường giao thông thuỷ bộ quan trọng, cứ 10 dặm lại đặt một trạm
dịch. Toàn quõc có đến 374 trạm đảm bảo thông tin và tiếp ứng
quân sự giữa các trung tâm hành chính, các đồn luỹ, vệ sở và cả
vối chính quôc.
VIỆC TẾ Tự - Quan nhà Minh Hoảng Phúc truyền bảo các phủ,
châu, huyện dựng văn miếu và các đàn thò xã tắc, phong vân, sơn
xuyên, cùng bách thần, bôn mùa tế tự. Trong nước có nhiều đàn
trường, chùa, miếu, đền. Chính quyền dô hộ còn lập ra những ty
âm dương học, tăng cương, tăng chính, đạo hội.
VIỆC NGƯỜI MINH MƯU HÁN HOÁ DÂN TỘC TA - Tộ hại hơn Hán,'
Đường, quan nhà Minh còn mưu sự làm cho dán tộc ta mất gốc, đồng
hoá với người Hán. Chúng miệt thị phong tục tập quán ta là man
tục, di tục, cần phải xoá bỏ mà theo vương hoá (văn minh) như người
phương bắc. Chúng muôn xoá bỏ hết tháy những gì là di sản văn hoá
nước ta, phá huỷ hết các bia dá ghi cô]ig đức các anh hùng vĩ nhân
hòng ta quên những văn trị võ c' Ig của tiền bốỉ, không còn nhớ quá
khứ hào hùng, không còn tm tướng ỏ tương lai. Nhiều lần có lệnh đốt
hết các sách vở của nhân dân, kế cả sách học của trẻ em, rồi ban cấp
Tứ thư Ngủ kinh và bộ Tinh lý đại toàn in ở Trung Quôc. Nám 1418,
người Minh vơ vét thu hết thảy các tác phẩm có giá trị về vàn hoá,
nghệ thuật, lịch sử, quân sự của người nước ta, từ triều Trần trở về
trước, đem về Kim Lăng. Sách có nhiều bản thì đem tiêu huỷ đốt bớt
đi. Các sách quý của ta: Đại Việt sử ký của Lê Văn Hưu, Binh thư
yểu lược và Vạn Kiếp bí truyền của Trần Quốc Tuấn, Tứ thư thuyết
ước của Chu An, Việt sử cương mục của Hồ Tôn Thốc, các bộ hình
thư, hình luật triều Lý, triều Trần, bộ Việt Nam thê chí, v.v... ngày
nay không còn biết mất đâu cả gần hết, không còn quyến nào, thật là
điều thiệt hại to lớn cho người mình.
Quan nhà Minh bắt nhân dân ta theo như người Hán về
phong tục và cách ăn mặc. Năm 1414, cấm con trai, con gái cắt tóc
ngắn, nhuộm răng đen; phụ nữ phải mặc áo ngắn, quần dài như
người Hoa. Thực tê chính sách đồng hoá chỉ được thực hiện ở vùng
tỉnh thành, các nơi có quan, quân Minh đóng, còn những nơi xa
xôi vẫn giữ tục cũ.
VIỆC HỌC HÀNH - Năm 1414, quan nhà Minh mở học hiệu tại
các phủ châu huyện, theo lời bàn của tham nghị Bành Đạo Tường.

240