Page 205 - Việt Sử Kỷ Yếu

TRẨN PHẾ ĐẾ 1377 - 1388
huý HIỄN (1361 - 1388)

Niên hiệu: Xương Phù

Nghệ Tông thượng hoàng nghe tin dữ, lập người con Duệ
Tông là Kiến Đức đại vương Hiễn lên nốĩ ngôi. Nghệ hoàng giữ
quyền chính. Bà mẹ đẻ Gia Từ cố tình từ chôi cho con, không được,
cắt tóc làm sư ni. Nghệ hoàng không lập con, lại lập cháu, có thể
vì cảm Duệ Tông bỏ mình vì nước, nhưng tiếc thay, đế Hiễn lại
không tài giỏi.
Quân đội ta, trong trận thua ở Champa mất mát quá nhiều.
Nghệ hoàng mộ binh, tuyển tướng, chỉnh đốn hàng ngũ quân quốíc
phòng, rèn đúc vũ khí, đóng thuyền xe, nhưng lực lượng võ bị chưa
được hùng mạnh mấy.
QUÂN CHAMPA SANG CƯỚP PHÁ - Quân Champa đại thắng ỏ
quốc đô, qua tháng sau, thừa thê kéo sang đánh vào Thăng Long.
Cung Chính vương Sư Hiền giữ cửa Đại La. Người Chăm thấy có
phòng bị, lại đi vào theo cửa sông Đại Chính thuộc huyện Yên Mô,
Ninh Bình (cửa sông này nay đã bị lấp) xâm phạm kinh thành,
không ai ngăn giữ nổi. Chúng tha hồ vơ vét của cải. Chúng ở lại một
ngày, rồi rút về. Qua cửa khẩu, gặp bão, chết đuối mất nhiều quân.
Tháng 3 âl năm sau (1378), chúng đánh Nghệ An, đưa Trần
Húc về, tiếm xưng tôn hiệu, chiêu dụ quân ta. Cũng có được một
sô người theo. Giặc lại đi vào sông Đại Hoàng, đánh bại Đỗ Tử
Bình, tiến vào kinh sư cướp của, bắt người. Kinh doãn Lê Giác bị
bắt, không chịu lạy Chê Bồng Nga, bị giết.
Người Chăm thấy nưốc ta suy nhược, cứ hay sang cướp Nghệ
An, chúng sang dụ dân Tân Bình và Thuận Hoá, rồi lấn cướp
Nghệ An, bắt người đem đi. Tiếp lại phá Thanh Hoa. Nghệ hoàng
cử Lê Quý Ly quản lĩnh thuỷ quân, Đỗ Tử Bình, bộ quân đi đánh.
Đến Ngu Giang, huyện Hoằng Hoá, cầm cự với quân Champa,
đánh lui được chúng thua chạy. Lần này, Chế Bồng Nga thất bại,
hao binh tổn tướng, bỏ về nước. Quý Ly chuyên giữ binh nhung,
lĩnh chức Hải Tây đô thông chế.
Năm 1382, chúng lại sang cưóp Thanh Hoa. Lê Quý Ly và
Nguyễn Đa Phương giữ bến Thần Đầu (Ninh Bình), phá được giặc,
thắng lớn. Chúng chạy vào rừng núi bị đói, bị bắt nhiều. Nguyễn
Đa Phương được phong làm Kim Ngô vệ đại tướng quân. (Đa
205