Page 197 - Việt Sử Kỷ Yếu

Năm 1361, Chu Nguyên Chương đánh Giang Châu, Hữu
LưỢng lui giữ Vũ Xương, sai người sang nưóc ta xin cứu viện. Dụ
Tông không cho. Năm 1363, Hữu LưỢng bị Chu Nguyên Chương
đánh thua. Qua năm 1364, chạy về Giang Châu. Bọn tỳ tướng ra
hàng Chu. Hữu Lượng dùng long thuyền đánh quân Chu ở Phiên
Dương Hồ, bị tên bắn lén mà chết, kết thúc đòi một người Việt
từng làm hoàng đế Trung Quốc.
Nếu Hữu Lượng thành công, thông nhất Trung Quốc, tất sẽ
đem Trung Quôc sáp nhập vào nước ta, thực sự thì sáp nhập nvíớc
ta vào Trung Quốc. Người nước ta có dịp cai trị người Hán. Nhưng
việc này chẳng đáng tiếc: Người Hán đông đúc hơn, lại có trình độ
văn hoá và kỹ thuật cao hơn ta, sau một thời gian, lại sẽ phục
quốc, mà nước ta sẽ biến thành một phần đất Trung Quốíc như
Mông Cổ, Mãn Châu. Nhà Nguyên trị vì Trung Quốc một trăm
năm, nhà Thanh hơn 300 năm nhưng sau sau đất nước lại mất về
Trung Quốc.

TRẨN DỤ TÔNG 1341 - 1369
huý HẠO (1336- 1369)

N iên hiệu : Thiệu Phong 1341 - 1357,
Đại T rị 1 3 5 8 - 1369.

Trần Dụ Tông làm vua 28 năm, có hai thời kỳ; Các năm Thiệu
Phong, Minh Tông thượng hoàng nắm giữ quyền chính, việc cai trị
còn có thứ tự; các năm Đại Trị, Dụ Tông mới thực sự trị nước.
Dụ Tông làm vua, lớn lên trong lúc nước nhà được thái bình,
không phải lo ngại ngoại xâm, chỉ mải mê chơi bời. Sau khi
thượng hoàng khuất, các hiền thần lương đông qua đời, việc chính
trị bỏ trễ nải, kẻ gian mỗi ngày một đắc chí. Chu An, danh nho
đang làm quan triều, thấy chính trị bại hoại, dâng sớ xin chém
bảy quyền thần, không được chuẩn y, từ quan về đi ẩn ở Chí Linh.
Lỗl LẦM CỦA DỤ TÔNG - Dụ Tông rưỢu chè, chơi bời, dâm đãng,
ham mê đàn hát, bắt các vương hầu, công chúa, đặt chuyện hát
tuồng để mua vui‘*\ Lại chiêu tập các nhà giầu vào cung đánh bạc,
mỗi tiếng ăn thua cả 300 quan tiền. Tính nghiện rượu, thường

Quán Nguyên sang đánh nước ta lần sau, bên ta có bắt đưực trưởng ban hát bội Lý
Nguyên Cát. Nguyên Cát sau ò lại nước ta, lấy truyện cố đặt thành bài tuồng, dạy cho người
mình hát. Con hát ra trò, mặc áo gấm vóc, theo dịp đàn trống mà ca hát. Nô tỳ nhà quyền
quý đua nhau hát theo lối bác. Ta có hát luồng từ đấy.
197