Page 248 - Việt NamVăn Minh Sử
P. 248
CHƯƠNÍỈ IV
CHÍNH SÁCH VĂN TRỈ CỦA s ĩ NHIẾP
I O M L irơ c
Sĩ Nhiếp trị dân có nhân chính là một lất yếu lịch sử, vì phía Bắc có
loạn Tam Quốc, phía Nam có Lâm Âp mới nổi lên giết huyện lệnh nhà
Hán và cát cứ riêng mình một cõi.
Nhò' các danh cõi Bắc sang lánh nạn và giúp đỡ, Sĩ Nhiếp đã gây
được một khổng khí văn học rực rỡ hơn chính quốc để được tôn là Nam
Giao Học Tổ.
Chữ Nôm
Họ Sĩ lại cùng các nhà nho bản xứ tạo ra chữ Nôm dể dùng trong
việc giấy tờ hành chính, chỉ dinh những tên người, tên dất, tên các vật và
việc mà bộ chữ Nho không có. Thêm có việc cần phiên âm những danh từ
tôn giáo từ Ân Độ truyền tháng vào nữa, chữ Nôm được coi như không
thể thiếu dược giữa lúc ấy.
Nhưng nhìn xa hơn mới thấy công dụng của nó đã hết sức quý ở
chỗ từ nay nó giữ cho tiếng của người Lạc Việt không thể nào mất
được nữa.
Học phong đời Sĩ Nhiếp
Đến đời này nhờ tiện dường sang Thiên Trúc hơn Trung Hoa, Giao
Châu đã xây dựng được trên 20 bao sái, dộ được hơn 500 nhà sư và dịch
được 15 quyên kinh.
Lại có Lý Tiến, Lý Cầm là người Giao Châu có văn lài được làm
quan tại triều đình Trung Hoa nữa.
Nhưng khi canh loạn lạc ở Trung Hoa bắt đầu chia ra ba nước Ngô,
Nguy, Thục, Giao Châu thuộc về Ngô thì vừa lúc Sĩ Nhiếp tạ thế, Ngô
chủ không cho con nối quyền cha mà cử người khác sang làm thái thú.
Bọn thái thú mới lừa và dụ con Sĩ Nhiếp ra hàng rồi giết di khiến dân
chúng cãm ghét.
259