Page 250 - Việt NamVăn Minh Sử

tử, cũng đã là nghi vệ của mộl tiểu quốc vương rồi. Nghi vệ ấy cho thấy ý
đồ xây dựng riêng mình một cõi"’.
Sĩ Nhiếp đã nhừ đirợc rất nhiều ở các danh .sĩ cõi Bắc lánh nạn sang
ở Giao Châu. Một doạn trong bài tựa sách Mâu Tử Lý Hoặc Thiên của
Mâu Bác có viết: “Sau khi vua Linh Đế bãng hà (168 - 189) trong nước
loạn lạc chỉ có Giao Châu rất yên ốn, các danh sĩ cõi Bắc lánh sang ở
đó'"’”. Các danh sĩ này dã cộng tác với Sĩ Nhiếp để gây một không khí
vãn học rực rỡ hơn ở chính quốc.
Hồi ấy đã có hẳn một học phái riêng với một quan điểm và một lập
trường riêng dối với Nho học cũ. Học phái ấy tôn Sĩ Nhiếp làm Nam Giáo
Học Tổ bởi họ Sĩ đã dứng ở một góc riêng mà chú giải ba truyện Tá Thị,
Công Dương và Cốc Lương của Kinh Xuân Thu lại giải những nghĩa lớn
về văn cổ, văn kim của Kinh 7/?//'cùng nhiều sách khác nữa.
Trong bài: “Đ/c/í (Ỉìnlỉ cái án quốc học", Nguyễn Trọng Tliuật có viết:
"Sách của Vươnq bấy íịi('ỉ khỏmị nluĩníỊ (lân ta đưcỉc hoc mù /ígỉíV'//
Tàu cũniỉ, lìoc nữa. Nyuủi Việt Nam í>()i Vươiìiị ìù Nam Giao Học Tổ tức
lủ (hiíỉ tổ của hoc phái niử/c Nam chứ klu)iuị phái lù Tổ nuĩi hắt (lầu cla\'
clĩữTàu, Síich Nho dâu, d('n sau /;gí/'ò7 Tàu cho sách của Vưcrny lù thiểu
htì/c mà g/J/ lại, nhưní> nqlũa cũ của Vu'o'fu> dã thành một mịhĩa rièmỉ tức
là một phái (ỉ d()i Hán rồr.
Trong bài tựa quyển Thánh Mỏ Hiền Phạm Lục của Lê Quý Đôn,
do đốc học Lưỡng Quảng là Chu Bội Liên dề, ông đã cho Sĩ Nhiếp là
nhân vật An Nam. tức là có ý chia xu hướng văn học của Sĩ Nhiếp vào
một học phái riêng ỏ An Nam.
Việc quan trọng hơn củ mà ta phủi ghi ơn vị thái thú này là việc
sáng lạo chũ’ Nôm.

CHŨ NỎM

Từ xưa, những tên người, tên làng, tên đất, đến tên các động vật,
thực vật, dồ vật, cả tên nhũng sự việc, những ý niệm trừu tượng vẫn đã có
những tiếng Nôm nói theo tiếng thông thường để chỉ định. Chữ Hán đã
không có dủ để phiên âm đúng những tiếng ấy. Nay lại thêm một lô
tiếng nữa về tôn giáo của người Ân Độ trực tiếp truyền vào có thể đại để
như: bụt, chùa, chiền, vãi, thiêng, cúng, giỗ, chôn, v.v... chữ Hán cũng
không đủ để phiên âm.

U)
Sau này khi Giao Châu chính thức thuộc nhà Ngô, Sĩ Nhiếp chết (226), Ngô chủ
kliông cho Sĩ Huy nối quyền cha. Sĩ Huy đã đcm quân chống lại Thcíi thú mói, càng
tó rõ ý đồ ấy là có.
Theo Pelliot dịch trong T 'OIUUỊ Pao.
261