Page 76 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

phận. Bộ phận người bản xứ thì ở về phía tây bắc, vào
khoảng giữa hồ Hoàn Kiếm, hồ Trúc Bạch, hồ Tây và
sông Cái. Khu ấy là nơi cư dân trù mật và buôn bán
phồn thịnh hơn cả, mà nơi trung tâm náo nhiệt nhất là
phô" Hàng Gai, Hàng Bông, và phô" Hàng Đào, Hàng
Ngang đi thẳng ra chợ Đồng Xuân. Nhà cửa ở khu ấy
phần nhiều là nhà ở, nhiều nhà có sân và vườn rất sâu.
Phần nhiều thì mặt nhà ra vào so le mà đường phô" thì
chật hẹp, quang cảnh chung nhìn có vẻ phức tạp lộn xộn
lắm. Tên các đường phô" ở đấy thường còn giữ tên xưa,
mà những công nghệ và thương nghiệp cũng có nhiều
nơi vẫn còn phù hỢp với tên phô".
ớ phía nam hồ Hoàn Kiếm là khu thương mại của
người Âu châu, trung tâm điểm là phô" Paul Bert
(Trường Tiền). 0 đấy cũng có nhiều công sở thuộc về Thị
xã Hà Nội và Chính phủ Bắc Việt. Còn các công sở
thuộc về Chính phủ Đông Pháp thì ở riêng một khu về
phía đông thành xưa, gần vườn Bách Thảo. Những biệt
thự to lớn của các nhà giàu có sang trọng cũng phần
nhiều ở về khu ấy.
Thành phô" Hà Nội sở dĩ là một nơi đô hội, phần lón là
nhò địa thê" tiện lợi ở chính giữa tim đất trung châu Bắc
Việt. Từ xưa Hà Nội đã là nơi trung tâm về đường thủy
đạo ở hai hệ sông Thái Bình và Nhị Hà; ngày nay
những đường bộ và đường sắt cũng lấy Hà Nội làm
trung điểm. Bởi vậy không kể những điều kiện lịch sử,
chỉ xem điều kiện địa lý. Hà Nội cũng đáng làm thủ phủ
của cả xứ Bắc Việt và cõi Đông Pháp.

78