Page 75 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

Trần, Lê, Mạc, Tây Sơn, Nguyễn, mỗi đòi sửa sang thêm
bớt, không thể phân biệt rõ ràng rằng đòi nào xây
những bộ phận nào. Theo bản đồ thành Thăng Long ở
đòi Hồng Đức thì phía đông khi tự làng Đức Môn tổng
Đồng Xuân (phô" Cửa Đông) bắc đến sông Tô Lịch (ngày
nay là phô" Sông Tô Lịch) tây đô"i vói Nhật Chiếu, nam
đên Văn Miếu, ơ trong là cung thành, có các điện các
cung, ở ngoài là hoàng thành, rồi đến các phô" xá buôn
bán và công nghệ.
ơ Thăng Long xưa các nhà công thương thường theo
đồng nghiệp mà ở từng phô" phường, như phô" Hàng Gai,
Hàng Đồng, Hàng Thiếc, Hàng Buồm, Hàng Bồ, Hàng
Bông, Hàng Đào, Hàng Đường V .V.. Những người đồng
nghiệp nhiều khi lại là đồng hương, trong một phô"
thường toàn là người một làng cùng ở. Những phô"
phường ấy trước kia chỉ là những đường nhỏ hẹp, hai
bên nhà tranh nhà ngói xen nhau. Chỉ những phô" người
Hoa Kiều ỏ thì mới thấy có nhà ngói hai tầng, ớ hai đầu
phô" thường có cửa cổng, ỏ trên có lầu canh, ban đêm
đóng kỹ để đề phòng kẻ cưốp, ở quanh thành phô" lại có
những cửa lớn, như cửa phổ Thanh Ba (phô Mói) hiện
nay vẫn còn. Bờ sông Cái ngày xưa chưa có bãi cát nổi
lên, khi nước lên thuyền bè có thể ghé sát bò đê được.
Còn hồ Hoàn Kiếm thì ở quanh bờ là những khóm nhà
lá chen chúc cách nhau bằng những bãi cỏ xanh, những
bụi tre và những chòm cây phản chiếu trên gương nước.
Chùa Ngọc Sơn nô"i vào bờ bằng một cái cầu tre với đình
Trấn Ba ở giữa hồ, là hai cảnh tráng lệ nhất của thành
Hà Nội xưa.
Ngày nay thành phô" Hà Nội đại để gồm có hai bộ

77