Page 287 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

Trừ nhà quan, còn nhà dân thì không được làm to
lớn, không được làm gác và không được làm hình chữ
công và chữ môn.
Kiểu nhà xưa hơn hết là kiểu nhà bốh mái (hai mái
chính và hai mái chái) rồi đến kiểu nhà hai mái bịt đốc
(không chái)^^\ Nhà thường có ba gian hai chái, hoặc
năm gian ba m ặt tả, hữu và hậu có vách bằng nứa, hoặc
bằng đất, hoặc bằng ván, hay là tường gạch, không phải
để đỡ mái nhà như ỏ các nhà tây, mà cốt để che mưa gió.
ơ m ặt trước thì chỉ có cốt cột và rèm che, thỉnh thoảng
mới có cửa ván. Cột thì thường đặt trên đá tảng chứ
không chôn xuống đất (trừ nhà tre). Khi làm nhà trước
hết dựng bốh cột cái gian giữa và cây đòn nóc, rồi sau
thêm cột cái và kèo ở các gian bên, cùng các hàng cột
con và cột hiên. Những cột kèo ấy dằng dịt nhau thành
cái sườn nhà rất vững, rồi ố trên, đặt mái nhà.
Dinh thự các quan và cung điện nhà vua, cùng các
đình chùa lăng miếu là chỗ tê tự, cũng làm theo kiểu
nhà ở thường, duy to rộng hơn^^\ Bộ phận chính của nhà
là ba gian và hai hàng cột cái ỏ giữa, muốh làm to rộng
thêm thì cứ làm thêm gian ở hai đầu và thêm hàng cọt
con ở trưóc sau. Làm nhà lớn hay nhỏ đều hạn chê ỏ
trong cách thức nhất định ấy, cho nên khi làm to như
đền chùa cung điện tài nghề của thầy thợ chỉ có thể trổ
ra ở sự trang sức lặt vặt mà thôi. Nhà có trang sức thì

Có thể làm gác, và làm theo lối công chữ môn.
Theo những cái nhà nhỏ bằng đất nung đào ỏ các mộ xưa tại làng Nghi
Vệ (Bắc Ninh) Lạc Ý (Vinh Yên), Đông Sơn (Thanh Hóa) thì ta thấy rằng ỏ
thế kỳ thú 3, thứ 4 d đất Bắc Việt đã có những nhà bến mái và hai mái ấy

289