Page 199 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

loa. Về tang ông bà, anh em, chị em, chú bác, cô dì thì
cứ theo thứ tự thân sơ mà may đồ cơ phục (trở một năm)
giông đồ ti thôi đồ đại công (trỏ chín tháng) bằng vải
thô, đồ tiểu công (trở năm tháng) bằng vải hơi thô, và đồ
ti ma (trở ba tháng) bằng vải nhỏ. Năm bậc tang phục
kể trên gọi là ngũ phục.
Về đại tang thì sau khi chôn cất yên rồi, con cái đem
mũ gậy và áo rộng treo ở bên linh tọa, khi làm lễ thì mới
dùng đến, còn lúc thường thì chỉ mặc quần áo và chít
khăn tang thôi. Trong hạn đại tang con cái không phải
chỉ mặc tang phục mà thôi, mà còn phải ăn ỏ theo lễ. Cứ
sách Gia Lễ thì con cái có tang cha mẹ phải nằm rơm
gốì đất, không đưỢc vui chơi, không được nghe đàn nghe
hát; ăn thịt uống rượu, không được lấy vỢ lấy chồng,
phải kiêng phòng sự (đàn bà có thai trong kỳ đại tang
thì phải vạ). Người đương làm quan mà gặp đại tang thì
phải xin nghỉ để cư tang, gọi là "nghỉ đinh gian", hết
hạn mới xin bổ lại.

Những tập tục về việc tang

Lễ tang là cốt để tỏ lòng thương xót đổi với người
chết. Song lễ phải làm theo những nghi tiết nghiệm
mật, thành ra trong việc tang chỉ thấy những điều hư
sức miễn cưỡng chứ không thấy chút gì là biểu lộ tình
cảm tự nhiên. Ví như khóc là do sự xung động của lòng
thương xót, thế mà con cái khi làm lễ phải theo lệnh
người thầy cúng mà cử ai hay chỉ ai. Khi phát dẫn thì lệ
bắt con gái và con dâu trưởng phải lăn đường, nghĩa là
nằm lán ra giữa đường mà than khóc để cho phu khiêng

201