Page 195 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

thương. Sau khi lập người tang chủ (thường là người
con trưởng hay là người cháu trưởng thừa trọng) và
người chủ phụ (vỢ người chết hay vỢ tang chủ) thì phải
lo việc trị quan, nghĩa là sửa soạn quan tài theo nghi
tiết nhất định, rồi tắm gội và thay quần áo mối cho
người chết để sắp sửa làm lễ phạn hàm. Lễ này thì dùng
một chén gạo nếp và ba đồng tiền, chia ra ba lần mà bỏ
vào miệng người chết. Bây giờ đến lễ tiểu liệm (một
mảnh dọc ba mảnh ngang) và đại liệm (một mảnh dọc
năm mảnh ngang), theo nghi tiết mà lấy vải bọc lấy xác
người chết cho kín.
Khi nhập quan thì con cái sắp hàng ở trước quan tài
để khóc và làm lễ. Những người giúp việc khiêng xác bỏ
vào quan rồi khiêng quan đặt ở giữa nhà. Từ bây giờ,
con cái phải trải rơm ở hai bên linh cữu mà thay phiên
nhau ngồi hầu suốt đêm ngày.
Khi đặt cữu đã yên, nhà giàu sang thì đặt linh sàng ở
phía đông, có đủ mùng màn chăn gốĩ. Nhà hẹp thì chỉ
đặt linh tọa ở trưốc cữu mà thôi. Cứ sáng và tốỉ thì làm
lễ triêu tịch điện, rước hồn bạch ở linh sàng ra linh tọa
rồi lại rưóc từ linh tọa vào linh sàng.
Trước khi làm lễ thành phục, còn phải lập minh tinh
là một thứ cờ làm biệt hiệu của người chết. Cờ ấy làm
bằng lụa đỏ có chữ tên họ cùng thuỵ hiệu và chức tưốc
phẩm hàm của người chết viết bằng phấn trắng. Khi
làm lễ thành phục thì con cháu và thân quyến người
chết cứ theo nghi tiết ngũ phục mà mặc đồ tang rồi quì
lạy và khóc ở trước linh cữu.
Trước khi tốhg táng thì có lễ thiên cữu (dời cữu đi chỗ
khác, hoặc xích đi một chút) và lễ yết tổ (rưốc hồn bạch

197