Page 165 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương
P. 165

có tứ thân phụ mẫu  m ất thì trong họ phải  góp tiền hay
     thóc  gạo  để  giúp  tang  chủ,  cùng  là  phải  mặc  đồ  tang
     phục mà tế  và đưa. đám, họ hỉ cũng do người trong làng
     tổ chức để khi một người có việc hôn  nhân hay việc vui
     mừng khác thì trong họ góp tiền để sắm lễ vật đi mừng;
     họ ăn tết,  người cầm cái họ mỗi tháng đi thu mỗi người
     chơi họ vài ba tiền,  hay một vài  quan,  lấy sô^ tiền  ấy ra
     sinh  lợi  rồi  cuối  năm  đem  hết  ra  để  hàng  hội  mua  bò
     lợn,  đong  gạo  làm  bánh,  mà  phân  phát  cho  mỗi  người
     một phần để ăn tết.
        Cứ  xem  những  cách  lập  họ  tư  cấp  như  th ế thì  thấy
     tuy xưa kia pháp luật hạn chế (điều  158 luật Gia Long)
     quyền  tụ tập ở  dân  thôn,  th ế mà  dân  ta  cũng lập  được
     nhiều đoàn thể để giúp đỡ nhau.  Duy bỏi nưốc ta là một
     nước nông nghiệp cho nên sự lập hội kết xã ấy ít chú về
     đường hoạt động kinh tế,  mà chỉ thường trọng sự tương
     tế  thôi.
        Từ khi  nước  ta  thuộc  Pháp  thì  những sự nghiệp  cứu
     tế  và  tương tê xưa  dần  dần tiêu  tán.  Những sự  nghiệp
     mới  của  Truyền  giáo  hội,  của  Nhà  nưóc,  cùng  của  tư
     nhân thì đương phát triển dần,  nhưng thực ra thì chưa
     đủ  thay  được  những  sự  nghiệp  xưa  phần  nhiều  lấy  xã
     thôn làm  gốc.  Hiện nay Truyền  giáo hội,  thiên chúa  đã
     mở được nhiều sở để cứu giúp những trẻ con đau ốm, trẻ
     con  mồ côi,  cùng những người già yếu tậ t nguyền.  Công
     việc cứu tế của Nhà nước thì có những bệnh viện,  dưỡng
     lão  viện,  tàn  phế  viện,  nhà  thương  điên,  nhà  thương
     phung,  trường  học  người  mù,  sở  bảo  hộ  nhi  đồng  V .V ..
     Công cuộc tư nhân thì có những hội Hợp thiện ở Hà Nội,
     hội  Hồng  thiện  ỏ  Nam  Định,  Hội  Lạc  thiện  ở  Trung


                                                                 167
   160   161   162   163   164   165   166   167   168   169   170