Page 72 - Văn Khấn Cổ Truyền Của Người Việt

nạn, thì nội dung văn tê trong Nghinh Ong từ Bà Rịa Vũng Tàu trở
vào đên Cà Mau, Hà Tiên thường nhấn mạnh đến sự "phù hộ của
Ong" đê cho được mùa đánh bắt, tôm cá đầy khoang, ghe thuyền ra
khơi vào lộng an toàn.

Nếu như tín ngưỡng thò Thành hoàng diễn ra trong khuôn viên
của đình làng, thì tín ngưỡng thờ cá ông và lễ hội Nghinh .ông lại
vừa diễn ra ở lăng thờ cá ông và cả trên mặt biển. Do đó, không khí
của phần lễ cũng như của phần hội ở đây thường diễn ra sôi động và
cuồng nhiệt hơn. Trong tâm linh của ngư dân, lễ hội Nghinh ông
không chỉ là dịp để họ bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn đôi với một
sinh vật linh thiêng mà còn gửi gắm vào đó cả niềm tin và hy vọng ở
một vị thần hô mệnh sẵn sàng cứu giúp họ trong cơn hoạn nạn, trong
những lúc hiểm nghèo giữa nơi biển cả.
Nếu như lễ cúng đình (lễ Kỳ Yên) hàng năm ở làng quê là lễ hội
to nhất của cư dân trồng lúa nước và làm vườn, thì lễ cúng cá ông (lễ
Nghinh Ông) là lễ quan trọng bậc nhất của ngư dân ven biển Bến
Tre. Thành hoàng hay những vị thần khác được thờ phụng ở đình chỉ
nằm trong quan niệm về cõi siêu linh, qua tưởng tượng, trong khi đó
cá Ông, theo ngví dân là sinh vật thiêng ở biển, đưỢc biểu hiện bằng
những bộ xương côt đặt nơi khám thờ, bằng những ngôi mộ nằm rải
rác trong khuôn viên của dinh, ha}^ lăng thờ và cả những con cá ông
đang bơi, lặn ở nơi biến khơi, mà họ tin rằng khi gặp tai họa, rủi ro,
họ sẽ nhận được sự cứu giúp. Lễ Nghinh ồng còn gọi là lễ tế, lễ rước,
lễ cúng cá Ong, tùy theo cách gọi của từng địa phương. 0 nơi vạn
chài, bến cảng thuộc làng các xã ven biến, về cơ bản không có gì khác
biệt nhau lắm. Thời gian tổ chức lễ giữa nơi này và nơi khác có thế
chênh nhau, nhưng thường diễn ra trước mùa đánh bắt ở biển.
Sự thờ cúng cá Ong tạo ra một lễ hội trong đời sông văn hóa các
làng xã vùng biển. Lễ hội Nghinh ông là dịp để người dân làm nghề
biển thư giãn, lấy lại thăng bằng tâm linh sau những ngày lao động
vất vả, đồng thời để tỏ lòng biết ơn đôi với một sinh vật "thiêng" ơ
biển, mà trong tâm thức nhiều ngư dân vẫn chứa đựng một niềm tin
về sự giúp đỡ của cá Ông khi gặp nạn. Có thể nói, lễ hội Nghinh ông
là ngày tưng bừng đôl với người dân vùng biển. Không khí náo nức,
tràn trề hưng phấn bắt đầu khi chờ đợi "ông lên vọi" ngoài khơi, khi
thấy việc xin ông làm chứng đã hoàn tất qua động tác xin keo của
ông chánh bái. Dọc đường đoàn ghe ra khơi Nghinh ông trở về, hai
bên bò sông các ghe thuyền đều chăng kết hoa, bày lễ cúng và đốt

73
r,r-»y