Page 79 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

IMguyén Thanh Tuân

Có thể nói, phương pháp tư duy trực giác tổng hỢp
đến mức khoan hòa, tổng hòa của Phật Thích Ca là tiêu
biểu cho tư duy phương Đông. Ngoài ra, trong sự sáng tạo
văn chương, nghệ thuật cái cảm thụ tự ngã, cái đẹp tự
nhiên thiên tạo cũng góp phần xây dựng bản sắc trực giác,

tổng hỢp của tư duy phương Đông.

Tư duy trực giác trong văn chương, nghệ thuật được
thể hiện cụ thể ở tư duy hình tưỢng. Tư duy hình tượng có
đặc trưng là không dùng thực tế để chứng minh, mà dùng
cảm quan và tình cảm thẩm mỹ để phản ánh và tái sáng
tạo bằng óc tưởng tượng. Tư duy hình tượng nhằm vào các

trạng thái cơ bản nhất, cùng những ấn tượng và cảm xúc
sâu xa nhất, để lay động tâm tưởng nhằm nắm bắt được
tổng thể tiết tấu biến hóa của đôl tượng.

Nhìn chung tư duy trực giác và tư duy hình tượng
nắm bắt cái tổng thể đôl tưỢng một cách ròi rạc, với một
linh cảm không liên tục. Nó thiên về sự phản ánh duy
tâm chủ quan và dễ gán cho sự vật vô nghĩa thành có

nghĩa một cách khiên cưỡng. Cái gọi là thấu cảm đến tận
cùng chân lý của Nho, Phật, Lão thiếu sự luận chứng đầy
đủ, bởi lẽ ta chỉ có thể dựa vào trực giác mà cảm nhận sự
tổng hỢp.

Sự sáng tạo phương thức tư duy trực giác tổng hỢp
đương nhiên là thành quả quan trọng bậc nhất của tư