Page 77 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

IMguyén'Thanh Tuấn

tiêu chuẩn tối cao để duy trì sự cân bằng vạn vật, bởi vì
đạt đến trung dung hài hòa, theo Khổng Cấp, thì "tròi đất
như nằm ở đó vậy, vạn vật nhò đó như được nuôi dưỡng
vậy". Triết lý Phật giáo cũng nói về thực thể chân không

như một khôi thống nhất cả vật chất, tinh thần,- cả vô thức
và ý thức trong trạng thái đồng nhất phân biệt trên cơ sở
con đường lốn trung dung "Bát chính đạo".

Từ lý luận về sự thống nhất của thế giói đã hình
thành phương pháp nhận thức tổng hỢp, tức là dùng quan
điểm chỉnh thể để tiếp cận đối tượng. Với lý luận và quan
điểm nhận thức tổng hỢp, chỉnh thể đó thì phương thức tư

duy giác ngộ trực giác đóng vai trò rất quan trọng, để gặp
sự vật là biết (cảm nhận) ngay được nội dung.

Phương thức tư duy trực giác nhờ vào quan sát và
cảm thụ trực tiếp sự vật, nhò vào sức tưởng tượng, liên
tưởng, phỏng đoán, linh cảm đã được các trào lưu triết học
- tôn giáo và cả văn học, nghệ thuật, sử học, sử dụng và

xây dựng. Nho giáo cho rằng, cần phải "đưa một biết ba"
hoặc "đạt được ý quyên lòi". Đạo gia thì quan niệm "chỉ
lãnh hội đưỢc ý chứ không thể truyền bằng lời", "nói không

hết ý", để nắm bắt cái ý tứ sâu xa trong khoảnh khắc, từ
đó mà tham thiền. Phương pháp nhận thức của Phật Thích
Ca là phương pháp phân tích tâm lý. Đòi sống con người
đưỢc xem xét thông qua bản ngã vĩnh cửu. Trí óc được xem