Page 108 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

U ă n £ ó a ứ ĩ ì ỹ x ử T ) ì ệ í O G u n Ẻ i ệ n n a ỹ

ác trở thành một tiêu điểm tranh luận quan trọng nhất
của tư tưởng Á Đông. Tư tưởng A Đông xem đạo đức như là

cái "trời phú", bởi thê việc thực hành đạo đức được đặt lên
vị trí thứ nhất của ứng xử xã hội. Để thực hành đạo đức
cần phải tu thân, dưỡng tính cá nhân. Tu thân, dưỡng tính
cá nhân là cơ sở của việc nhận thức thế giói khách quan,
nhò đó mà việc thực hành đạo đức có thể đạt tới sự "tận

thiện, tận mỹ".
Được cổ vũ bởi tinh thần thực hành đạo đức người ta

có thiên hướng khoan thứ, rộng lượng để chứng tỏ bản chất
đạo đức của mình. Cho nên nếu ở phương Tây nhìn chung
khoan dung mang nhiều hàm nghĩa bình đẳng, dân chủ thì
ở Á Đông, trong nội hàm của khoan dung có nhiều khía

cạnh khoan thứ, rộng lượng, kể cả sự nhẫn nại chịu đựng.
Mặt khác, các học thuyết triết học tôn giáo Á Đông
đều phản đốĩ cái "thái quá" và cái "bất cập". Trong khi

triết học phương Tây thường đem sự vật vốn thống nhất
tách thành nhiều mặt thì triết học Á Đông thiên vào việc
khẳng định sự hài hòa thống nhất. Nho, Phật đều tán

thành thuyết "Thiên nhân hỢp nhất" và coi đó là quy luật
tồn tại phổ biến của vũ trụ. Mực đích của mọi quan điểm
triết lý đều gặp nhau ở quan điểm "trung dung" như tiêu
chuẩn tối cao để duy trì sự cân bằng vạn vật. Vì thế, bên
cạnh sự khoan thứ, rộng lượng thì điều hòa, dung nạp