Page 113 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

N guyên Thanh Tuấn

nền tảng của gốc cây và thân cây, kể cả khi "cành ghép" có
nhiều sinh khí lấn át cả cây chủ và có cách thức sinh
trưởng khác thân cây chủ. Cơ chế dung hòa này thể hiện rõ
nhất trong quá trình hội nhập văn hóa Việt Nam với văn

hóa phương Tây. Trong quá trình hội nhập này đã diễn ra
việc La tinh hóa chữ Quốc ngữ, từ đó từng bưóc bỏ được
khối chữ vuông truyền thống (chữ hán, chữ Nôm). Người
dân Công giáo Việt Nam đã trăn trở, vật lộn trong nhận
thức và tình cảm để tiếp xúc, tiếp biến và dung hòa được
tục thò cúng Tổ tiên vói thờ Chúa; giữa tu tại tâm với thò

Chúa, giải thoát linh hồn cùng những nghi thức rửa tội,
đọc kinh; giữa tổ chức cộng đồng làng xóm với tổ chức giáo
hội. Những trí thức Công giáo như Nguyễn Trường Tộ,
Nguyễn Lộ Trạch vốh là những nhà nho đã phải trăn trở
và vật lộn để dung hòa kiến thức văn chương phú lục của
Nho học vói trí thức khoa học, kỹ thuật của phương Tây,

dung hòa giữa phương pháp Nho học, như "pháp tiên
vương" (bắt chước người xUa), trực giác và tổng hỢp, với
phương pháp tư duy khoa học phương Tây, như duy lý,
phân tích trừu tượng - tổng hỢp.

Tính điều hòa, dung hòa ván hóa ứng xử Việt Nam
vốn thấm đẫm bản sắc văn hóa làng xóm Đông Nam Á
với văn hóa An Độ, Trung Hoa, đã cải biến rất nhiều
phương diện nhận thức, tâm linh biểu đạt văn hóa. Sự
dung hòa đó, tuy vậy, vẫn cơ bản diễn ra trên nền tảng

114