Page 117 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

N guyên Thanh Tuấn

hơn. Cả những sinh hoạt văn hóa dân gian, trong đó có lễ

hội dân gian đã trở thành sinh hoạt văn hóa chính thống
tại làng (xã) và cả cung đình.

Sinh hoạt và quan hệ ứng xử xã hội mang tính dân dã
(thê tục) đồng thòi cũng mang tính thuần hậu. Trong gia
đình, làng (xã), việc cãi vã, tranh chấp, mâu thuẫn xóm
giềng, họ mạc, phe, giáp không phải là không diễn ra
thường xuyên, âm ỉ và có khi bột phát công khai. Nhưng
văn hóa làng cũng có rất nhiều thiết chế, giá trị để dung
hòa những ứng xử, quan hệ có tính xung đột ấy. Trong đó,

phải nói đến vai trò của thuần phong mỹ tục hay rộng hơn
là phong hóa và nhất là hội làng. Ngày làng mở hội tất cả
những lam lũ thường ngày đều được xếp lại và được làm
dịu đi; sự cãi vã, xung đột đều được xếp lại và được làm dịu
đi hoặc tự biến mất. Những người dân của làng đi làm ăn

xa, con gái lấy chồng thiên hạ cũng nô nức trở về sẵn sàng
hảo tâm đóng góp tiền của cho lễ hội. Nam phụ lão ấu
chụm đầu bàn bạc, cùng nhau chạy việc, luyện tập đánh
trống, rước cò, tế lễ v.v... Rõ ràng, hội làng là dịp gắn bó
các thành viên trong làng với nhau. Nếu ngày thường, mỗi
thành viên hòa tan vào tập thể, quên mình vì lợi ích và uy
tín cộng đồng, thì trong ngày hội làng từng cá nhân có thể

phô diễn tài tháo vát, khôn khéo, nhanh nhẹn, đảm đang
trong các cuộc thi thổi cơm, làm bánh, nấu cỗ, chọi gà, chọi
trâu, thả chim, dệt vải v.v... Trong những ngày này, tình

118