Page 116 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

Uăn £óa ứíiỹ xử U iệi OGim Ẻỉện naỳ

3.8. Tính thế tục, thuổn hậu, thiên về hành động

Trên nền tảng văn hóa xóm làng Đông Nam Á, dù sau
này có thiên về Đông A thì nếp ứng xử của con ngưòi Việt

Nam thường thiên về lồi ăn tiếng nói, ứng xử khôn ngoan.
Việt Nam không có trường phái triết học cao siêu, thiên về
luận lý uyên bác. Văn hóa bác học từ đời Hậu Lê có phát
triển thì chủ yếu cũng chỉ là văn chương phú lục, bình văn,
giảng nghĩa thánh hiền. Đặc điểm quán xuyến văn hóa

ứng xử Việt Nam là văn hóa dân gian nơi cộng đồng làng
(xã). Vì thế, lẽ sốhg, nếp ứng xử cũng mang tính chất dân
dã, hồn nhiên có khi đến mức quê mùa. Lẽ sốhg, nếp ứng
xử này tất nhiên đã và sẽ quy định văn hóa ứng xử Việt
Nam hiện tại, tương lai.

Trước tiên, tính thê tục và thuần hậu thể hiện rõ ở
chỗ, trong lịch sử, ngoại trừ tầng lớp trên của xã hội còn
đông đảo nhân dân lao động không coi tam cương, ngũ

thường là những giường mốĩ phức tạp và khắc nghiệt như
trong kinh điển Nho giáo. Trong quan hệ gia đình và quan
hệ xã hội người ta thường thể hiện tinh thần phản phong
và chống lại không ít điểm giảng thuyết của Nho giáo.

Tính thế tục sau đó thể hiện rõ ở sự giao hòa hồn nhiên
giữa mọi người trong làng (xã) với nhau. Nhiều phong tục
tập quán dân gian là cơ sở cho việc xây dựng và đánh giá
thể chế xã hội, chính trị tại làng (xã) và cả ở những cấp cao