Page 106 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay
P. 106
'Uăn Ẽóa ứíìỹ xử T)iệi OCim Ẻiện nat^
Thiên - Địa - Nhân. Trong các nền văn hóa Á Đông nói
chung, nghệ thuật sống đều được xây dựng và cảm nhận
theo những tác động tinh tế của cái vô thường. Trong khi
ở phương Tây, mấy chục năm gần đây "nguyên tắc trò
chơi" trở thành nghệ thuật sông thì ở Á Đông cái vô
thường tiềm ẩn trong tâm thức dân gian, trong triết lý
Phật - Lão từ hơn hai nghìn năm nay. Hơn thế, cái vô
thường còn được dẫn dắt bằng tâm hồn và tâm linh. Mọi
sự đều trôi qua như giấc mộng Nam Kha, dù đó là tuổi
trẻ, sắc đẹp, tình yêu hay quan trường, bổng lộc, bất
hạnh. Chỉ thực sự là sống khi ta không dành cho việc
sống một tầm quan trọng khá lớn. Sống như chơi, nghĩa
là không coi mọi chuyện là nghiêm trọng. Biết sốhg một
cách vô tư, thò ơ vói bản thân mình là cội nguồn của sự
khoan hòa vói đất, tròi, người, vật, kể cả quỷ thần. Có thể
nói rằng, so vói người phương Tây, người Á Đông thông
thường ít chú ý đến mình hơn. Ngoài giới trí thức và
những người giao thiệp rộng thì ít người tìm cách khẳng
định cái tôi của mình. Người ta đảm nhiệm đủ mọi vai trò
xã hội, kể cả những chức trách lớn, nhưng hiếm khi dùng
đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất sô ít để khẳng định, để
luận thuyết. Bởi lẽ, người ta không bao giờ quên rằng đó
chỉ là những vai trò xã hội. Có lẽ vì thê mà người ta đóng
vai trò một cách tự nhiên hơn. Người ta càng coi trọng
thực tế cũng như vai trò đang đóng bao nhiêu thì càng
107
