Page 116 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú

Lễ cúng hồn lúa ở Tây Bắc thường được làm vào
tháng 9 âm lịch, ở Nghệ An vào tháng 10. Đe tổ
chức lễ này, người ta phải chọn ngày tô"t. Trước đó,
nam giới ra nương dựng kho thóc mới. Đến ngày đã
định, gia chủ chuẩn bị hai vò rượu cần, một con lợn
(không kể to nhỏ) mang lên nương. Bên cạnh kho
thóc, người ta dựng một ngôi lều nhỏ để làm nơi
cúng hồn lúa gọi là gan g ho. Dựng lều xong đặt hai
vò rượu cần vào trong, con lợn được buộc vào cột
lều. Thầy cúng đứng trước lều khấn trời đất, ma
rừng, ma suôi đến chứng giám và nhận lễ vật.
Cúng xong, con lợn được mổ thịt ngay tại chỗ,
mẹ lúa mang ếp xôi nếp và con gà đã luộc chín
bưốc vào kho lúa, đặt lễ vật xuông và cất lòi cúng,
mời vía lúa về kho. 0 Nghệ An, mẹ lúa ngậm một
miếng da trâu đã nướng, huơ đi, huơ lại bô"n phía
rồi gặt lấy ba khóm lúa. Ba khóm lúa này được
chia làm hai khiêng, một gánh với ngụ ý được mùa.
Cúng xong, cỗ bàn được dọn ra để mọi người cùng
ăn tại lều nương. Chiều tôl, trước lúc ra về, chủ gia
đình khấn vài lời để hôm sau bắt đầu vào vụ thu
hoạch chính thức.
Sáng hôm sau, cả nhà mang gùi, nhíp, dao cùng
lên nương, ó gần nương, người ta dựng một cái
cổng bằng nứa hình cầu vồng, trên đó buộc vài tấm
the le. Mẹ lúa đứng bên cạnh cổng hình bán cầu,
tay cầm một nắm lá tươi. Mọi người vào nương khi
đi qua cổng đều được bà cầm nắm lá tươi đập nhẹ
vào lưng. Sau đó, mẹ lúa đến khu ô vuông m ặt reẹc,
tuốt lấy bảy hạt thóc nhai trong miệng rồi bỏ vào
lòng bàn tay vò đều. Tiếp đấy là gặt lúa. Trong quá

114