Page 114 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú

L ễ tra hạt
ở các địa phương lễ này có nhiều tên gọi khác
nhau. Người Khơ-mú ở vùng Tây Bắc gọi là lễ p a
sum, vùng Nghệ An lại gọi là lễ hreẹc hrệ.
Với cư dân Khơ-mú, sau khi đốt nương người ta
để ba ngày cho đất nguội rồi mới chọc lỗ bỏ hạt.
Trước lúc tra hạt, chủ nhà phải làm một vài việc
như cắm một cái the le cao vút ở giữa nương để làm
dấu sở hữu - mảnh đất đã có chủ. Vào ngày đó, chủ
nhà còn phải làm một cái m ặt reẹc, tức tạo một
mảnh nương tưỢng trưng bằng cách cắm bôn que
nứa làm thành hình cầu vồng tạo nên một ô vuông
khoảng 2m^.
Trong ô vuông đó dựng một cái cọc, trên đỉnh
đặt một hòn đá. Sau đó, người ta buộc một đoạn
ống nứa được vót nhọn tượng trưng cho lưỡi giáo
trừ tà. Giữa ô"ng nứa còn được giắt ba cái que nứa
vót nhọn gọi là the le bà góa. Phía dưới the le người
ta buộc một đoạn gỗ hình dương vật. Dưới chân cọc
đặt một máng nước bằng nứa, cài lên đó vài ốhg
nước nhỏ. Bốh góc ô vuông này được trồng bốh
khóm sả, bổh gốc khoai sọ. Xong xuôi, chủ nhà mổ
một con gà trống, luộc chín rồi bày ra mâm. Lễ vật
còn có rượu, trầu cau, hai súc vải mộc, một bát
nước lã. Bầy mâm xong, chủ nhà thắp hương đứng
trước mâm lễ khấn trời đất cho mưa thuận gió
hòa, thần, ma phù hộ, không cho chim thú phá
hoại, cho mùa màng xanh tốt, hạt mẩy, bông dài...
Cúng xong, chủ nhà chọc lỗ gieo hạt trong phạm vi
m ặt reẹc.

112