Page 119 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú

L ễ (án mừng) cơm mới (kăm mệ)
Sau lễ cúng tổ tiên - ma nhà, nghi lễ quan trọng
thứ hai trong năm chính là lễ (ăn mừng) cơm mới
(kăm mệ). Cần nói thêm, xưa kia, người Khơ-mú
không có tập quán ăn tết Nguyên đán như hiện
nay vì thế lễ ăn mừng cơm mới được xem là cái tết
vui mừng nhất của họ. Lễ cơm mối thường được tổ
chức trước khi thu hoạch vài ngày, nhưng có nơi lại
tô chức sau khi đã thu hoạch.
Nội dung của lễ cơm mới là việc dâng cúng lễ
vật gồm xôi gạo mới (xôi cô"m), khoai sọ, gà hoặc lợn,
cá, thịt khô và rượu cần cho tổ tiên - ma nhà "ăn"
trước con cháu trong gia đình. Lễ vật chuẩn bị
xong, mâm cỗ được đặt trưóc nơi thờ ma nhà, chủ
gia đình cúng dâng lễ vật mời tổ tiên đón nhận
thành quả lao động của con cháu. Cúng xong mọi
người ngồi xung quanh mâm cỗ, chủ gia đình
nhúm một nắm xôi chấm vào đĩa muối - tiết rồi
chấm vào trán từng thành viên trong nhà. Sau đó
ông buộc chỉ trắng vào cô tay từng người để cầu
sức khỏe. Vì thế, ngoài ý nghĩa ăn mừng cơm mới,
đây còn là dịp cúng vía (cơi hm al) cho các thành
viên trong gia đình.

CÚNG CHỮA BỆNH
Tín ngưỡng liên quan đến việc chữa bệnh ở
người Khơ-mú có lễ cúng vía, gọi hồn. Do sinh sống
trong điều kiện núi rừng nhiệt đới khí hậu ẩm
thấp, lao động nặng nhọc nên ô"m đau, bệnh tật
chết chóc luôn là mốì đe dọa đến đời sốhg của đồng
bào. Nạn hữu sinh vô dưỡng, hiện tượng chết trước

117