Page 120 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú

tuổi già thường xảy ra nên ngoài việc chữa bệnh
bằng một sô" loại cây thuốc trong rừng, người Khơ-mú
còn tin vào một sô" cách chữa bệnh theo tín ngưỡng
dân gian cổ truyền.
Với quan niệm xưa, mỗi con người đều có ba
hồn: một hồn ở đầu, một ở tay và một ở chân.
Trong đó, hồn ở đầu quan trọng nhất. Nếu bị "ma"
quyến rũ hay bị bắt giữ, hồn không trở về được vối
thân thể, hình hài, con người sẽ mất sự cân bằng,
sinh bệnh rồi chết. Khi bị bệnh, muôn biết "ma"
nào làm hại, phải xem bói (bói trứng bói que...).
Việc bói này thường do mo m ột đảm nhiệm, tự
xưng là đại diện của m o một, có trách nhiệm "liên
hệ" với các thần linh ma quỷ, hiểu biết về những
yêu cầu của chúng rồi làm "thỏa mãn" những yêu
cầu đó để cứu giúp người bệnh. Nếu người bệnh
được chữa khỏi, phải coi mo một là ngưòi đỡ đầu.
Hàng năm, sau khi gặt hái phải có lễ vật đến nhà
m o một để cúng tạ ơn. Người Khơ-mú còn tin ở việc
ngăn ngừa không cho ma quỷ làm ô"m đau. Họ
thường dùng các vật kỵ ma hay bùa phép (ta leo,
các vật lạ...) để hạn chê" và ngăn ngừa bị làm hại.
Riêng trường hỢp con cháu trong nhà ô"m nhẹ,
việc cúng vía, gọi hồn do chính chủ nhà đảm
nhiệm. Ông lấy một cái áo của đứa bé và dây dịu
trẻ em gói cái ếp cơm khoác lên vai, tay cầm một
que củi đi ra đầu bản hú gọi hồn đứa trẻ. Gọi hồn
xong, ông về nhà và đặt những thứ mang theo
xuốhg cạnh mâm đã dọn sẵn. Trên đó bày gà, xôi,
trầu cau và chỉ trắng buộc cổ tay. Tại đây, ông
cúng một lần nữa để báo với mọi người là hồn đứa

118