Page 117 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú
P. 117

tr ìn h   th u   h o ạ c h ,  m ẹ   lú a   k h ô n g   được  h á t   h ò ,  h u ý t
    s á o ,  n ói  t ụ c   v ì  sỢ  h ồ n   lú a   b a y   m ấ t.

        Lễ cầu mưa (ru hừn tạ prưdồng)
        0   người  Khơ-mú,  cách  cầu  mưa  không  chỉ  là
    các  hình  thức  bắt  chước,  diễn  lại  hiện  tượng  mưa
    rơi  như vẩy  nước,  tuốt lá  mà  còn  làm  các  điều  xúi
    quẩy nhằm chọc tức "tròi",  "thuồng luồng" hay "ma
    hạn  hán"  (hrcìi  nhan)  để chúng bực  mình  làm  mưa
    xuốhg.
        Ví  dụ,  người  ta  lấy  vỏ  bưởi  vứt  bừa  bãi  quanh
    nương,  lấy nước ngâm  măng,  tro bếp  phun vẩy vào
    chỗ  linh  thiêng  ở  nương  (knưn  hrệ).  Nếu  những
    hình  thức  này  không  thấy  có  hiệu  quả,  người  ta
    mới làm lễ cầu mưa. Con thuồng luồng vốn được coi
    là  tưỢng trưng cho  ma  nước vì thê  lễ cầu  mưa  này
    được  gọi  là  ru  hừn  tạ  prư   dồng  (kéo  đuôi  thuồng
    luồng).
        Lễ cầu  mưa được làm tại bến nước ở rìa bản,  do
    một  người  đàn  bà  góa  chủ  trì  với  sự  tham  gia  của
    một đám trẻ con. Người ta đào một cái hô" hình tròn
    trên  mảnh  đất cạnh  SUỐI,  trên  miệng  được bịt  một
    tấm  mo  cau,  ở  giữa  dùi  một  lỗ  rồi  cắm  một  lá  cau
    tươi  xuông tận  đáy hô".  Bà  góa kẹp lá cau vào  giữa
    hai  đùi,  còn  đám  trẻ  con  thì  dùng  que  gõ  vào  mặt
    tấm mo cau phát ra tiếng kêu bung bung, và hò reo
    để giúp  bà  góa  kéo lá cau tượng trưng cho cái  đuôi
    rồng.  Sau  một  lúc  hò  reo  như  vậy  bà  nhổ  phắt  lá
    cau  lên  khỏi  hô" rồi  chạy  xuông  SUỐĨ.  Vừa  chạy,  bà
    vừa  reo  to  lên  là  đã  bắt  được  thuồng  luồng  rồi.
    Đám  trẻ  con  cũng  hò  reo  hưởng  ứng.  Chúng  chạy


                                                          115
   112   113   114   115   116   117   118   119   120   121   122