Page 117 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú
P. 117
tr ìn h th u h o ạ c h , m ẹ lú a k h ô n g được h á t h ò , h u ý t
s á o , n ói t ụ c v ì sỢ h ồ n lú a b a y m ấ t.
Lễ cầu mưa (ru hừn tạ prưdồng)
0 người Khơ-mú, cách cầu mưa không chỉ là
các hình thức bắt chước, diễn lại hiện tượng mưa
rơi như vẩy nước, tuốt lá mà còn làm các điều xúi
quẩy nhằm chọc tức "tròi", "thuồng luồng" hay "ma
hạn hán" (hrcìi nhan) để chúng bực mình làm mưa
xuốhg.
Ví dụ, người ta lấy vỏ bưởi vứt bừa bãi quanh
nương, lấy nước ngâm măng, tro bếp phun vẩy vào
chỗ linh thiêng ở nương (knưn hrệ). Nếu những
hình thức này không thấy có hiệu quả, người ta
mới làm lễ cầu mưa. Con thuồng luồng vốn được coi
là tưỢng trưng cho ma nước vì thê lễ cầu mưa này
được gọi là ru hừn tạ prư dồng (kéo đuôi thuồng
luồng).
Lễ cầu mưa được làm tại bến nước ở rìa bản, do
một người đàn bà góa chủ trì với sự tham gia của
một đám trẻ con. Người ta đào một cái hô" hình tròn
trên mảnh đất cạnh SUỐI, trên miệng được bịt một
tấm mo cau, ở giữa dùi một lỗ rồi cắm một lá cau
tươi xuông tận đáy hô". Bà góa kẹp lá cau vào giữa
hai đùi, còn đám trẻ con thì dùng que gõ vào mặt
tấm mo cau phát ra tiếng kêu bung bung, và hò reo
để giúp bà góa kéo lá cau tượng trưng cho cái đuôi
rồng. Sau một lúc hò reo như vậy bà nhổ phắt lá
cau lên khỏi hô" rồi chạy xuông SUỐĨ. Vừa chạy, bà
vừa reo to lên là đã bắt được thuồng luồng rồi.
Đám trẻ con cũng hò reo hưởng ứng. Chúng chạy
115