Page 113 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú

đồng tộc của mình. Thê giới đó trong nghĩa địa của
từng làng. Nghĩa địa cách làng bởi một con sông
tưởng tượng mà khi đưa tang bô" mẹ, người con trai
trưởng phải đặt ở đó một đoạn máng nước. Con
sông tưởng tượng này gọi là ôm ta khai. Hồn người
chết sông ở đó như thê nào, không ai giải thích
được tường tận. Chỉ biết, con người sau khi chết sẽ
được "sốhg" trong một không gian trái ngược với
trần thế. Nếu trần thế là ngày, nơi đó là đêm,
ngược lại. ơ đấy, nước suối đục, con người bay lơ
lửng, có chim thú, cây côi những hình dáng lại
khác. Người ta hình dung tại "thê giới ma" cũng có
một "cuộc sống" diễn ra như trần thế. Họ cũng làm
nương, mặc quần áo vỏ cây, ỏ nhà đất, ăn than, vẫn
lấy vỢ lấy chồng và sinh đẻ con cái (!).
Như vậy khái niệm về cuộc sông ở thế giới bên
kia của người Khơ-mú vẫn còn rất đơn giản, ở đây
không thấy có một thế giói vô hình, màu nhiệm và
đầy ánh hào quang như quan niệm của nhiều dân
tộc khác.

NGHI LÊ NÔNG NGHIỆP
Người Khơ-mú thò cúng ma mường, ma bản,
thờ cúng tổ tiên dòng họ là nhằm củng cô" các quan
hệ xã hội. Họ còn có những nghi lễ liên quan đến
trồng trọt nhằm cầu xin thành quả lao động của
con người được bội thu để đảm bảo đòi sông. Nghi
lễ nông nghiệp của người Khơ-mú cũng khá phong
phú. Dưới đây là một sô" nghi lễ chính.

111