Page 111 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú
P. 111
thường phổ biến ở người Khơ-mú vùng Tây Bắc và
Thanh - Nghệ, nó mới mất đi trước những năm 40
của thế kỷ XX. Trông đồng chỉ được sử dụng khi
thò cúng tô tiên vì đó là vật tượng trưng cho linh
hồn của người xưa. Trong thời gian không sử dụng,
trống được chôn giấu ở ngoài rừng, chỉ người chủ
nhà mới biết rõ nơi ấy. Ngày cúng tổ tiên, người
Khơ-mú đánh trống đồng liên tục để đánh thức
"hồn" tổ tiên dậy chứng giám sự hưng thịnh của thị
tộc và gia đình.
TÍN NGƯỠNG VẬT Tổ
Trước đây cũng như hiện nay, người Khơ-mú
vẫn bảo lưu trong trí nhớ về vật tổ' của mình, đồng
thời gắn với việc thò cúng vật tổ. Đồng bào tin rằng
những người cùng một dòng họ, có tổ tiên xa xưa là
một động vật hay thực vật (?) và coi đó là thân
thích của mình (!). Vì thế, họ có tục kiêng ăn thịt
hay giết vật tổ của mình. Họ tin: nếu ăn thịt vật tổ
sẽ bị rụng ráng, đau bụng, sò mó vào vật tổ sẽ bị
tuột da tay (!)... Trong các ngày lễ, hội hè còn có tục
hóa trang như vật tổ. Họ Tm oong bôi màu đen vào
mặt giống như mặt con chồn, cầy. Họ R vai vẽ lên
mình hình vằn giông như bộ lông hổ. Khi gặp hổ,
báo chết phải khóc than. Họ ô m gắn lông chim vào
người...
Điều đáng lưu ý nhất trong các biểu hiện tín
ngưỡng vật tổ ở người Khơ-mú là sự tích vật tổ gắn
1. Xem chú thích ỏ trang 81.
109