Page 26 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường
P. 26
CHƯƠNG 2. Viện trợ cho đầu tư
Gieo thói quen, gặt tính cách
Gieo tính cách, gặt số phận.
– Samuel Smiles
Ngày 6 tháng 3 năm 1957, Bờ Biển Vàng, một thuộc địa nhỏ của Vương quốc Anh,
trở thành quốc gia đầu tiên của vùng cận Sahara giành được độc lập. Bờ Biển Vàng
được đổi tên thành Ghana. Các phái đoàn của cả hai bên tấm rèm sắt, Nga và Mỹ, bắt
đầu ganh đua quyết liệt để trở thành nước đầu tiên dành cho tân quốc gia này các
khoản cho vay và hỗ trợ kỹ thuật. Phó Tổng thống Richard Nixon dẫn đầu đoàn đại
biểu Mỹ. (Theo một nguồn tin, Nixon hỏi một nhóm nhà báo da đen: “Được tự do rồi,
các anh chị cảm thấy sao?” Họ trả lời: “Chúng tôi cũng không biết nữa, chúng tôi đến
từ Alabama! ”).
Một tác giả sau đó đã bình luận về ngày độc lập của Ghana: “Có rất ít nước từng là
thuộc địa có được sự khởi đầu suôn sẻ hơn thế.” Ghana cung cấp 2/3 lượng cacao của
thế giới. Đất nước này có hệ thống trường học tốt nhất châu Phi (các chuyên gia kinh
tế đều cho rằng giáo dục là một trong những nhân tố tăng trưởng kinh tế then chốt).
Hoạt động đầu tư ở Ghana cũng phát triển, và đây cũng là một nhân tố then chốt khác
cho tăng trưởng (cũng theo các chuyên gia kinh tế). Trong những năm 1950, khi nền
tự trị còn hạn chế, chính phủ Nkrumah và chính phủ Anh đã xây dựng đường sá, các
trạm y tế và trường học. Các công ty Mỹ, Anh và Đức đã bày tỏ ý muốn đầu tư vào
quốc gia mới này. Cả dân tộc Ghana dường như đều có chung sự hào hứng và lạc
quan vào sự phát triển kinh tế của đất nước. Một người Ghana lúc đó đã viết: “Nào,
chúng ta hãy tìm kiếm vương quốc kinh tế!”
Nkrumah đã có được sự tư vấn của các chuyên gia kinh tế hàng đầu thế giới như
Arthur Lewis, Nicholas Kaldor, Dudley Seers, Albert Hirschman, và Tony Killick –
những người có chung niềm lạc quan mà Dudley Seers đã bày tỏ trong bản báo cáo
năm 1952: hỗ trợ cho Ghana sẽ mang lại kết quả rất cao. “Chỉ cần phủ bê tông con
đường từ Tarkwa đến Takoradi cũng sẽ làm tăng tổng sản lượng lên nhiều hơn cả khi
phủ bê tông cho hầu như bất kỳ con đường nào ở Vương quốc Anh”.
Điều kỳ diệu trên sông Volta
Nkrumah có những mục tiêu lớn hơn là mở ra một vài con đường. Ông lên kế hoạch
xây một công trình thủy điện lớn trên sông Volta để cung cấp đủ điện cho một lò
26
