Page 217 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường

một thời đại đã được miêu tả với tên gọi là thời “tăng trưởng ổn định”. Tỷ giá hối đoái
giữa đồng peso và đô-la Mỹ đã được giữ cố định trong suốt thời kỳ đó. Tỷ lệ lạm phát

ở mức thấp. Tốc độ tăng trưởng vững vàng ở mức 3,2% trên đầu người/năm. Thế
nhưng, khi Luis Echevarría trở thành tổng thống vào năm 1970, người ta có cảm giác

rằng không phải mọi việc đều đang diễn ra tốt đẹp. Nhiều người Mexico đã đặt ra câu

hỏi: Tăng trưởng có cải thiện cuộc sống của người nghèo? Echevarría đã trả lời bằng
việc tạo ra một chương trình mới với tên gọi “tái phân phối với tăng trưởng”.
Các chuyên gia kinh tế như chúng tôi ủng hộ nhiệt liệt hành động của Echevarría, và

“tái phân phối với tăng trưởng” đã trở thành một khẩu hiệu ưa thích trong cộng đồng

các nhà kinh tế làm việc ở các nước nghèo. Thật không may, lúc đó, chúng tôi đang
chuyển dịch từ một lĩnh vực mà chúng tôi hiểu biết chút ít là những yếu tố quyết định

tăng trưởng, sang một lĩnh vực mà chúng tôi gần như không biết gì là làm thế nào để
phân phối thu nhập cho người nghèo nhưng đồng thời không làm hại đến tăng trưởng.

(Từ đó đến nay, chu kỳ này đã lại quay trở về với trọng tâm tăng trưởng, nhưng bây
giờ một lần nữa, chúng ta lại đang chuyển dịch về phía tái phân phối, trong khi vẫn

thiếu nhiều kiến thức về việc cần phải làm gì để đạt được nó).
Thật không may là chương trình của Echevarría đã khiến ông ta mất quyền kiểm soát

thâm hụt ngân sách của chính phủ, một việc mà về lâu dài, sẽ làm cho người nghèo
thiệt hại nhiều hơn là những lợi ích ngắn hạn được hưởng từ chương trình “tái phân

phối với tăng trưởng”. Những lựa chọn của Echevarría trong những năm từ 1970 đến
1976 đã gây ra những thiệt hại mà đến ngày hôm nay, ba thập kỷ sau, vẫn còn ảnh

hưởng đến Mexico. Những sai lầm của vị tổng thống đã lặp lại ở những đời tổng
thống sau này, đến tận đời tổng thống thứ tư. Thâm hụt ngân sách đã tăng từ 2,2%

GDP vào năm đầu tiên Echevarría lên nắm quyền lên hơn 5% vào giai đoạn 1973-
1974, và sau đó là 8% vào năm 1975. Cùng lúc đó tỷ lệ lạm phát đã tăng tốc lên đến

hơn 20%.
Thâm hụt ngân sách và lạm phát cao khiến việc kìm tỷ giá không còn dễ dàng nữa.

Hàng hóa xuất khẩu của Mexico phải chịu sức ép lợi nhuận rất lớn khi chi phí tính

bằng đồng peso ngày một tăng còn giá hàng tính bằng đô-la lại không thay đổi. Lượng
hàng xuất khẩu giảm. Hàng nhập khẩu ngày càng rẻ hơn so với mức giá đang tăng
chóng mặt của các sản phẩm trong nước, khiến cơn sốt nhập khẩu bùng lên. Thâm hụt

ngoại thương tăng (kim ngạch nhập khẩu lớn hơn kim ngạch xuất khẩu), khoản này

217