Page 219 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường

gọi ngọn đồi có ngôi nhà sang trọng trên đỉnh đồi của tổng thống là colina del perro –
đồi chó). Một vài ngày sau đó, Bộ trưởng Tài chính, Jesus Silva Herzog tuyên bố

Mexico không thể trả nổi lãi cho các khoản nợ. Đây là một bước chuyển đổi tình thế
không chỉ của Mexico mà còn của nhiều nước nghèo khác. Tăng trưởng trên đầu

người của Mexico trong thập niên “thất bại” sau đó, từ 1982- 1984, đứng ở mức 1%

mỗi năm.
Cuối cùng, chính phủ cũng kiểm soát được lạm phát vào năm 1988 và tái cố định tỷ
giá hối đoái. Chính phủ cũng tiến hành một số cải cách kinh tế góp phần làm cho

Mexico có dáng vẻ của một khu đô thị mới phất trong thập niên 1990. Có vẻ như

không ai để ý rằng trong khi thâm hụt ngân sách của chính phủ được kiểm soát tốt, thì
các quy định lỏng lẻo về ngân hàng đã tạo ra những khoản lỗ lớn, mà cuối cùng chính

chính phủ sẽ phải là người bù lỗ (rất giống với những gì đã xảy ra đối với sự tăng
trưởng thần kỳ của các nước Đông Á gần ba năm sau). Lần thứ ba trong vòng hai thập

kỷ, các nhà đầu tư nước ngoài cả tin lại một lần nữa bị cháy túi ở Mexico khi đồng
peso Mexico tụt dốc thê thảm vào tháng 1 năm 1994. Lần thứ ba trong vòng hai thập

kỷ, người dân Mexico lại phải chịu đựng một cuộc khủng hoảng nữa do sự quản lý
ngân sách yếu kém của chính phủ. Tăng trưởng bình quân đầu người trong năm 1995

hạ xuống còn -8%.
Mexico không phải là nước duy nhất xảy ra hiện tượng quản l ý ngân sách tồi bóp chết

tăng trưởng. Rất nhiều nước con nợ lớn khác cũng mắc phải tình trạng tương tự bởi sự
thua lỗ và vay mượn quá nhiều của khu vực quốc doanh. Có một sự liên đới rõ ràng

giữa thâm hụt ngân sách và tăng trưởng trong các số liệu. Các nước trong nhóm 20%
có thâm hụt ngân sách cao có mức tăng trưởng trên đầu người trung bình -2% mỗi

năm, trong khi thặng dự ngân sách được gắn với mức tăng trưởng bình quân đầu
người là 3% (xem Hình 11.1).

Thâm hụt ngân sách cao cũng tạo ra động cơ tiêu cực cho tăng trưởng bởi vì chúng tạo
ra kỳ vọng về tăng thuế trong tương lai nhằm làm giảm thâm hụt và để trả lãi của các

khoản nợ công. Chúng làm tăng khả năng lạm phát, mà về bản chất là khoản thuế

đánh vào việc giữ tiền. Chúng cũng dẫn đến sự bất ổn định kinh tế vĩ mô nói chung,
điều này làm cho việc đánh giá xem những dự án nào thì tốt và những công ty nào
xứng đáng được cho vay trở nên khó khăn. Con người, ai cũng hành động vì động cơ.

Vì tất cả những l ý do này, thâm hụt ngân sách cao chính là một cách dễ dàng khác để

219