Page 175 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường

Một viễn cảnh khác mà mô hình “bỏ cũ tạo mới” tạo ra là công nghệ cũ hạn chế
những lợi ích của công nghệ mới. Một lý do dẫn đến sự suy giảm tốc độ tăng trưởng ở

Mỹ và các nước công nghiệp khác có thể là sự vắt kiệt những công nghệ có sẵn mà
không vươn nhanh đến những công nghệ mới. Sự chuyển đổi không hoàn toàn sang

công nghệ mạng có thể làm chậm tiến trình phát triển ở các nước công nghiệp, mặc dù

nó là sự chuẩn bị cần thiết cho tăng trưởng trong tương lai. (Tôi vừa bỏ phí hai giờ
đồng hồ cố gắng sắp xếp một chuyến bay qua mạng, rồi đành phải quay lại với
phương pháp cũ là đăng ký qua đại lý du lịch. Công nghệ mạng rất tuyệt vời, nhưng

cũng có những “nỗi đau tăng trưởng” của nó).

Một nghiên cứu kinh điển của sử gia kinh tế Paul David (mà tôi vừa tìm được trên
Internet sau khi đã mệt mỏi tìm kiếm) đã mô tả tác động cản trở của công nghệ cũ đối

với cuộc cách mạng kỹ thuật sơ khai: sự kiện động cơ điện thay thế động cơ hơi nước.
Thực vậy, giai đoạn từng bước chuyển giao công nghệ từ động cơ hơi nước sang động

cơ điện tương ứng với sự kiện năng suất tăng chậm lại ở cả Mỹ lẫn Anh. Cho đến tận
năm 1910, chỉ có 25% nền công nghiệp Hoa Kỳ được điện hóa, dù Edison đã phát

minh ra trạm phát điện từ năm 1881. Động cơ điện bắt nhịp với guồng quay công
nghiệp một cách chậm chạp, vì nó đòi hỏi thiết kế lại toàn bộ không gian nhà máy.

Chi phí cố định cho động cơ hơi nước khá lớn, do đó chỉ có một động cơ hơi nước
được đặt giữa xưởng, rồi năng lượng được truyền qua trục và băng dẫn đến tất cả các

máy khác trong xưởng. Lợi thế lớn của động cơ điện là nó có thể được cài đặt trong
từng chiếc máy, mà không cần tới động cơ ở trung tâm. Điều này tiết kiệm rất nhiều

năng lượng bị mất mát trong quá trình truyền tải qua trục và băng dẫn, đồng thời tiết
kiệm tiền đầu tư vào nhà xưởng, bởi vì băng dẫn và trục truyền cùng với cấu trúc nặng

nề để đỡ chúng không còn cần thiết nữa. Toàn bộ hệ thống vận chuyển nguyên liệu
trong nhà máy được tối ưu hóa một khi vị trí đặt máy so với nguồn năng lượng chính

không còn là vấn đề nữa. Những nhà xưởng một tầng thay thế những nhà xưởng nhiều
tầng có thể phục vụ tốt công nghệ truyền năng lượng với động cơ hơi nước. Nhà máy

có nhiều nguồn năng lượng hơn cũng ít bị rủi ro ngừng hoạt động hơn. Trước đây, chỉ

một vấn đề với động cơ hơi nước hay với hệ thống băng dẫn trục truyền cũng đủ để
bắt cả nhà máy phải đóng cửa sửa chữa. Khi thay bằng động cơ điện, nếu một máy
ngưng chạy, nó chỉ ảnh hưởng đến những thiết bị xung quanh nó mà thôi.

Vấn đề là, tất cả những tiện lợi này không phát huy ngay lập tức, bởi vì người ta đã

175