Page 171 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường

cũng phản ứng trước các khuyến khích. Công nghệ sẽ là đồ bỏ nếu không có các hình
thức khuyến khích sử dụng công nghệ. Động cơ hơi nước đã có từ thời La Mã cổ,

nhưng nó chỉ được dùng để đóng mở đền thờ. Mô hình máy bán hàng tự động dùng
tiền xu cũng xuất hiện từ thời này nhưng lại được dùng để phân phối nước thánh trong

đền. Họ có máy gặt, ổ bi, máy xay lúa và bơm thuỷ năng, nhưng vẫn không duy trì

được tăng trưởng. Họ cũng có đòn bẩy, đinh ốc, ròng rọc, bánh răng, nhưng tất cả
những chi tiết quan trọng của một chiếc máy này lại được họ sử dụng để phục vụ
chiến tranh.

Người Maya và Aztec có bánh xe, nhưng chỉ dùng nó làm đồ chơi cho trẻ nhỏ. Tiểu

quốc Hyderabad, Ấn Độ, là đất nước đầu tiên trên thế giới sản xuất thép chất lượng
cao, và đưa nó sang Đế chế đạo Hồi thời Trung Cổ, tại đây, người ta dùng loại thép

này để đúc gươm giáo phục vụ cuộc chiến thần thánh chống những kẻ ngoại đạo.
Trung Hoa là ví dụ điển hình nhất của việc sở hữu những công nghệ tiên tiến nhưng

không thành công trong việc duy trì tăng trưởng. Người Trung Hoa đã biết đúc gang
trước người châu Âu 1000 năm. Họ đã có cầu treo bằng sắt, mà sau đó đã được người

châu Âu bắt chước. Nông nghiệp Trung Hoa là một kỳ công với những ruộng lúa cao
sản và hệ thống công trình tưới tiêu tự động. Người Trung Hoa từ rất sớm đã biết sử

dụng cày, bừa, dụng cụ gieo hạt, cào cỏ dại, bừa dài răng, nhiều loại phân bón khác
nhau, và cả phương pháp hóa sinh học để hạn chế sâu hại. Cho đến đời nhà Minh

(1368-1644), Trung Hoa đã có thuốc súng, tàu thuỷ bánh guồng, guồng xe sợi, bánh
xe nước, công nghệ in, công nghệ làm giấy (kể cả bước đột phá là làm giấy vệ sinh),

la bàn, và tàu buồm cho việc đi lại trên đại dương. Nhưng người Trung Hoa lại lựa
chọn không mở rộng, thâm nhập thị trường thế giới bằng công nghệ tiên tiến của

mình, mà đóng cửa hoàn toàn. Và đất nước Trung Hoa đã trì trệ cho đến thế kỷ XIX,
khi người phương Tây dùng chính những công nghệ này để áp đặt yêu cầu của họ đối

với Trung Hoa (các bạn hãy nghĩ lịch sử sẽ khác biệt như thế nào nếu chính người
Trung Hoa phát hiện ra châu Mỹ).

Ngày nay, ta có thể tìm hiểu tiến bộ công nghệ qua sự tăng năng suất – phần tăng

trưởng kinh tế không phụ thuộc vào sự tăng lên của số lượng máy móc hay lực lượng
lao động. Ở các nước công nghiệp, bình quân mỗi năm, năng suất tăng khoảng 1-2%.
Điều này gần như là lý do giải thích chính cho sự tăng trưởng trong sản lượng theo

bình quân đầu người lao động ở các nước này. Trong khi đó, mặc dù mỗi năm, đường

171