Page 123 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường

CHƯƠNG 7. Xóa nợ
Nếu không được sử dụng thích đáng, ưu đãi tài chính sẽ dẫn tới nợ nần, và sẽ trở

thành cơ sở để tiếp tục nhượng bộ về tài chính.
– P. T. Bauer, 1972

Haiiti là một nước nghèo có mức nợ nước ngoài lớn, và là một nước chưa phát triển.

Tỷ lệ nợ nước ngoài so với xuất khẩu là 40%, rất cao so với tỷ lệ được coi là “bền
vững”, 20-25%. Không chỉ có vậy, món nợ này lại không được sử dụng để mở rộng
năng lực sản xuất, mà là để chu cấp cho công chức nhà nước, lực lượng quân đội và

an ninh. Nạn tham nhũng hoành hành khắp nơi, do vậy rất nhiều người nghi ngờ

những khoản vay nước ngoài đã chảy vào túi các nhân vật chóp bu trong chính quyền.
Đây là bức tranh thực trạng của Haiiti vào những năm 1990.

Vấn đề các nước nghèo nợ chồng chất không phải là chuyện mới. Từ thế kỷ XIV
TCN, hai thành phố Hy Lạp đã quịt nợ của đền Delos; rồi năm 1827 sau khi giành

được độc lập, Mexico cũng không trả nổi nợ; và giờ là Haiiti năm 1997, với tỷ lệ nợ
nước ngoài trên xuất khẩu lên tới 484%.

Vấn đề về các nước nghèo nợ nước ngoài cao thường xuyên được nhắc tới ngày nay.
Bước sang thiên niên kỷ mới, rất nhiều người kêu gọi xóa nợ cho các nước nghèo. Rất

nhiều nhân vật nổi tiếng từ các lĩnh vực khác nhau như Bono của ban nhạc rock U2,
nhà kinh tế học Jeffrey Sachs, Dalai Lama, và Đức Giáo hoàng đều lên tiếng ủng hộ

chiến dịch xóa nợ Jubilee 2000 . Ngày 23 tháng 9 năm 1999, tôi đã xem một cặp đồng
hành hiếm thấy là Bono và Sachs góp ý kiến với Giáo Hoàng về món nợ của các nước

thứ ba. Tháng 4 năm 2000, hàng nghìn người biểu tình tập trung tại quảng trường ở
Washington, D.C., đòi “xóa nợ”. Kể cả Hollywood cũng vậy. Trong bộ phim Notting

Hill, nhân vật do Hugh Grant đóng còn nói tới chuyện “xóa nợ cho các nước thứ ba”
trong lúc tán tỉnh nhân vật do diễn viên Julia Roberts thủ vai.

WB và IMF cũng đưa ra chương trình HIPC (Highly Indebted Poor Countries), tức là
xóa nợ cho những nước nghèo nhưng có chính sách tốt. Ban đầu, chương trình này có

bao gồm xóa một phần nợ của IMF và WB. Phiên họp thượng đỉnh của 7 nước công

nghiệp lớn nhất (G7) ở Cologne tháng 6 năm 1999 kêu gọi mở rộng chương trình
HIPC, thúc đẩy quá trình giảm nợ cho mỗi nước. Các nước thành viên của IMF và
WB chấp thuận lời đề nghị mở rộng vào tháng 9 năm 1999. Ngân sách cho chương

trình HIPC sẽ được cấp thêm từ 12,5 lên 27 tỷ đô-la. Như vậy trong thời gian này, có

123