Page 161 - Trần Huy Liệu Cõi Đời

nghĩ: từ ngày vào Đảng đến giờ, chưa được đi dự đại hội ngày nào. Lần này mình không thể

bỏ qua trước khi chết. Nhất là trước đại hội, mình sẽ có dịp phát biểu ý kiên đối với mấy chính
sách lớn của Đảng mà mình vẫn không thông. Sau đó, mình còn phải nhân dịp nói rõ trường

hợp của mình và rút một kinh nghiệm cay chua cho nhiều đồng chí khác. Rồi có chết sẽ chết.

2) Bộ sử Cách mạng cận đại Việt Nam của tôi lúc ấy chưa biên soạn xong. Tôi tự hẹn phải biên
soạn cho xong bộ sử này rồi mới có thể chết được .

Về “phương pháp tư tưởng”, Liệu tự phê bình:
Nhìn vào Đảng, tôi đã lý tưởng hóa Đảng. Nên, một khi thấy Đảng chưa tận thiện tận mĩ

như lý tưởng của mình thì đâm ra bực tức. Cũng như, nhìn Đảng không thấy toàn khối, mà
chỉ thấy từng cá nhân. Rồi cũng chỉ thấy những khuyết điểm của cá nhân mà sinh ra bi quan.

Vì vậy, cái ám ảnh nhất trong đầu tôi bao năm nay là nạn đảng viên phức tạp.

Tôi gửi thư đề nghị lên TƯ. Tôi yêu cầu thanh Đảng tại Hội nghị cán bộ toàn quốc. Tôi
không tin vào “giáo dục vạn năng ” của Đảng (phát biểu trong Đại hội Đảng). Những ý kiến

không được thu nhận, tôi càng phẫn uất.

Đối với những người phụ trách lớp chỉnh Đảng, Trần Huy Liệu là một trường hợp đặc

biệt, tuy không hẳn là quan trọng quá. Mất cán bộ là điều không ai muốn. Người ấy đã thành
khẩn bộc lộ một cách sâu sắc, có suy xét lý giải - chứ chả phải chi trình bày- vấn đề của

mình, thì đối thoại, cởi gỡ từng “nút” là chuyện cần. Liệu làm việc liên tục với Hoàng Quốc

Việt, Lê Duẩn, Lê Văn Lương, và cố vấn họ Mã trong đoàn cố vấn Trung Quốc tại lớp học. Có
những điểm yếu, Liệu đã nhận thì họ góp ý thêm, yêu cầu tìm ra “gốc rễ” để khắc phục hoàn

toàn. Cũng có những điểm ông nhất định “rằng không sai” thì đành để vậy. “Nhận thức là

một quá trình” kia mà, đối với một trí thức càng không nên đơn giản, kiểu mệnh lệnh đơn
thuần. Điều chủ yếu là giữa lãnh đạo và “đối tượng phê bình” đã có sự cởi mở giữa những

người đồng chí. Thấy “đồng chí già” gầy yếu, phong phanh, Mã cố vấn tặng ông chiếc áo

khoác dạ, thứ cực kỳ xa xỉ thời đó.

Noel năm 1952, lớp chỉnh Đảng tổ chức cưới tập đoàn cho bốn đôi học viên. Sau lời

khai mạc, một ủy viên trung ương lên căn dặn, đại diện các cô dâu chú rể hứa kiểm thảo tốt
để về đơn vị hoàn thành nhiệm vụ. Khách khứa liên hoan rất sơ sài, nhưng được xem phim