Page 158 - Trần Huy Liệu Cõi Đời
P. 158
- 19 -: “THI” ĐỖ!
Tổng kiểm thảo là kết quả quan trọng nhất của lớp chỉnh Đảng. Còn hơn cả kỳ thi tốt
nghiệp, nó ảnh hưởng tới tiền đồ chính trị của người cán bộ sau đó.
Nhưng giờ thì Liệu không nghĩ nhiều tới điều này. Là người cách mạng, ông sẽ phải
thành khẩn với tổ chức cách mạng, không giấu giếm khuyết điểm, những quan hệ “nhạy
cảm”, cũng chả vì thế mà tự “tiêu diệt” điểm mạnh cũng như các yêu thích của riêng mình.
Không thế thì ông chả còn là mình. Có lẽ đây là lúc những phẩm chất “trung quân” cũng như
“tiết tháo” nhà nho thể hiện ra.
Vả lại ông còn bao nhiêu để mà mất. Bị đánh tụt xuống những vị trí xa vời vợi trong
phẩm trật quan lộ, chỉ còn cả tiếng chứ không thực quyền, ông phải tự cứu lấy mình. Đường
chính trị thế là coi như xong. Nhưng Liệu còn đó chí lập thư. Ông yêu sách vở, thích viết
lách, tra tầm để mà dựng lại những trang sử dân tộc. Chẳng phải ngẫu nhiên mà mươi lăm
năm trước, lão mật thám già Grandjean đã lấy chân viên chức trong trường Viễn Đông Bác
Cổ ra dử để Liệu thôi làm cách mạng đấy ư? Và mấy năm nay, giữa bao nhiêu sự vụ, ông đã
làm xong cuốn “Sơ thảo lịch sử cách mạng cận đại Việt Nam”.
Lớp chỉnh Đảng chia thành từng tổ, cá nhân viết tự kiểm điểm, nêu ưu khuyết để mọi
người phê bình. Trông vào các lứa cán bộ thì có vẻ bị cào bằng, anh bần nông “i tờ ít” về lý
luận có thể vặn vẹo anh đã lịch duyệt trên trường văn trận bút. Khả năng tiếp thu phê bình,
trả lời để “thông” cả trăm phần trăm hầu như là không thể; cũng có nghĩa là những ai thuộc
“tầng lớp trên” dễ gặp nguy nan lắm . Trước đó một cao trào do Đảng khởi xướng đã chả có
khẩu hiệu “trí phú địa hào đào tận gốc trốc tận rễ” là gì.
May là những người tổ chức lớp, kể từ Tổng bí thư Đảng trở xuống, chỉ để cho học viên
có xuất thân khác nhau cọ xát ở mức độ “cho nóng người” lên thôi. Chứ với từng cá thể, lai
lịch, trên có đường hướng đánh giá, phân loại, thậm chí thái độ đối xử không cào bằng cả.
Liệu là người được hưởng “diện chính sách” ấy.
