Page 66 - Sổ Tay Chuyên Ngành Cơ Khí

17. ổ LĂN

Ổ lăn được thiết kế để giảm ma sát chuyển dộng, gồm hai kiểu chính: ổ bi
và ổ dũa. Trong ổ trượt, trở lực ma sát đối với chuyển động được khắc phục
bằng cách dùng màng dầu ngăn cách các bề mặt chuyển động. Trong ổ lăn,
chuyển động lăn thay cho chuyển động trượt bằng cách sử dụng các phần
tử lăn giữa bề mặt quay và bề mặt tĩnh tại, do đó làm giảm ma sát rõ rệt.
Theo chức năng, ổ bi được chia thành ba nhóm chính; ổ bi dã (hướng
kính), ổ bi chặn (dọc trục), và ổ bi tiếp xúc góc (ổ bi nghiêng). Õ bi đỡ được
thiết kế chủ yếu để chịu tải theo chiều vuông góc với trục quay, Hình
17-KA). Õ bi chặn, chỉ có thể chịu các lực dọc trục - nghĩa là các lực song
song với trục quay có xu hướng gây ra chuyển động dọc trục, Hình 17-KB).
0 bi tiếp xúc góc, hay ổ bi đỡ - chặn, có thể chịu được cả lực hướng kính và
lực doc trục, Hình 17-KC).
o đũa cũng được phân loại theo chức
năng chịu tải, ổ đỡ, ổ chặn, và ổ đỡ - chặn.
Ngoài ra, chúng còn được phân loại theo
hình dạn^ con lăn; trụ (thẳng), côn, cầu,
và kim. 0 đũa chịu tải kết hợp (đỡ-chặn)
iiX3n g kính dÒc trục
không phải là loại tiếp xúc góc như ổ bi,
Hình 17-1. Ba kiểu ổ bi chính.
do chúng có thiết kế hoàn toàn khác. Ví
dụ, ổ lăn côn là loại chịu tải kết kết hợp,
chủ yếu do hình dạng con lăn, Hình 17-2.
TRỤC eÕ''~~
CHỈ DANH Ổ LAN
(B) KHẢ NANG
CHIU Lưc CỌC Mọi ổ lăn đều có hai vành tròn tôi cứng,
(A) NGUVẾN I.Ỷ CHạj TRỤC IANG THKO vành trong và vành ngoài, các phần tử lăn
l ự c c ù a ổ l A n CỐN GÓC NGHIÊNG
tôi cứng có thể là bi cầu hoặc con lăn, và
Hinh 17-2 Ổ lăn côn.
vòng cách. Kích cỡ ổ lăn thường được cho
theo các kích thước biên, gồm đường kính
BẢN KÍNH GÓC
ngoài, đường kính trong, và bề rộng. Các
vành trong và ngoài cung cấp đường lăn
VAI (BẬC)
cho bi hoặc con lăn. Vòng cách (vòng giữ)
ngăn cách các phần tử lăn trên đường lăn
BẢN KÍNH GÒC
và dẫn chúng vào vùng tải. Chỉ danh ổ
lăn bi, ổ lăn côn, và ổ lăn trụ thẳng được
nêu trên các Hình 17-3, 17-4, và 17-5.
Ổ LAN Tự CHỈNH
Ô lăn tự chinh thẳng hàng (bạc đạn nhào,
ổ lăn tự lựa) là loại ổ lăn đặc biệt, có khả
Hình 17-3, Các bộ phận ổ bi. năng tự chỉnh thẳng theo góc. Điều này

66