Page 99 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

3. NGHI LỄ PHÁT TANG nt.

Thồng thường các giá đình có người bệnh nặng, lúc có dấu hiệu sắp trút hơi thở
cuối cùng, gia đình đã kín đáo kiểm điểm số người phải mặc đổ tang, lo may đồ
tang trước cho từng người, theo thứ tự quan trọng trước, sau. Gia đình lo sắm đủ
tang phục cho con trai, con gái, con dâu, con rể, các cháu nội ngoại, kể cả chút chít
và anh chị em các cháu trong họ hàng.

Mọi người thân quyền trong gia đình tập trung lại xung quanh linh cữu (người
thân nhất đứng gần, rồi tiếp đến con cái, cháu chắt - theo thứ tự từ gần đến xa).
Người có thẩm quyền trong gia đình làm lễ phát. Đồng thời, phân phát khăn, áo cho
con cháu chịu tang và từ đây con cháu mới được cất tiếng khóc. Cũng theo tập
quán dân tộc, chỉ sau lễ phát tang thì mới chính thức báo tang. Từ đấy, mọi người
mới đến phúng viếng và từ lúc này mới có tiếng kèn trống.

Lễ phát tang cốt giữ sự trọng thể, không nhất thiết phải theo lệ cổ. Kế thừa
phong tục tập quán cổ truyền, việc để tang ngày nay, con cháu vẫn chít khăn tang,
nhằm thể hiện sự thương tiếc người quá cố và cũng để phân biệt mối quan hệ trực
hệ trong tang quyển. Ngày nay, bậc đại tang phổ biến là những người con trai, con
gái, con dâu, vỢ chổng dểu chít khăn sô bỏ múi buông hai giải vể phía sau; anh chị
em ruột, cháu và những người có quan hệ khác đểu chít khăn gấp vào trong (không
bỏ múi); chắt thì chít khăn vàng, khăn đỏ... nhằm biểu hiện lòng tự hào của con
cháu đã nuôi dưỡng cha mẹ sống lâu. Đây cũng là tập quán hay cần được phát huy
và đây cũng là một thể chế văn hóa truyền thống đã được định hình trong nhân dân
ta.

4. NGHI LỄ QUÀN LINH cữu, ĐẶT BÀN THỜ

Nếu ỏ bệnh viện hoặc ỏ các nhà tang lễ thành phố, linh cữu được đặt ỏ một
phòng dành riêng (gọi là nhà quàn). Nếu người quá cố là cán bộ chCi chốt của cơ
quan, xí nghiệp, nhà máy... thì linh cữu có thể được đặt quàn tại hội trường hoặc
phòng đại sảnh của cơ quan, xí nghiệp... ấy.

ỏ nông thôn, một số địa phương đã xây dựng các phòng dành riêng (gọi là nhà
quan) thì linh cữu được đặt tại đây để mọi người đến phúng viếng. Địa phương nào
chưa có nhà quàn thì gia đình tang chủ chọn một phòng để quàn linh cữu. Tùy theo
tập quán của từng địa phương, nhưng thi hài bao giờ cũng được quàn ở gian trang
trọng nhất.

ở thành phố, do điều kiện nhà chật hẹp, có nhà cao tẩng, thấp tầng, hành lang
chật hẹp, cầu thang dốc, việc di chuyển linh cữu rất khó khăn.

101